Да научиме повеќе за обврзници за катастрофа

Што се тоа обврзници за катастрофа (CAT bonds)?

Во последните години, поради зголемениот број на климатски непогоди и нивниот интензитет, сѐ повеќе во светот се зборува за обврзници за катастрофа. Тие се еден вид хартии од вредност поврзани со осигурување (ILS или insurance-linked security). Обврзниците за катастрофа се должнички инструменти издадени од осигурителни и реосигурителни компании за собирање средства во случај на поголема катастрофа, како што е земјотрес, ураган или поплава. Доколку се случи наведената катастрофа, издавачот на обврзниците (обично осигурителна компанија) може да ги искористи средствата за исплата на штети, а инвеститорите може да изгубат дел или целата главнина. Обврзниците за катастрофи потекнуваат од последиците на неколку големи природни катастрофи кои ги погодија Соединетите Американски Држави во 1990-тите и предизвикаа осигурителната и реосигурителната индустрија да ги преиспита нивните досегашни методи.

Каков е принципот на функционирање на овој тип обврзници?

Кога се издаваат обврзниците за катастрофа, осигурителната компанија ги депонира собраните средства на посебна сметка, со тоа што потоа овие средства се инвестираат во нискоризични хартии од вреност. Инвеститорите добиваат периодични исплати на камати од оваа сметка. Доколку се случи настан кој предизвикува активирање (на пример ураган со одредена јачина), издавачот на обврзниците може да ја искористи главнината за покривање на побарувањата од осигурениците по основ на штети, а инвеститорите можат да ја загубат својата инвестиција, целосно или делумно.

Кои се придобивките на обврзниците за катастрофа?

• Диверзификација: Обврзниците за катастрофа им нудат на инвеститорите можност да ги диверзифицираат своите портфолија со класа на средства што не е во корелација со традиционалните финансиски пазари.
• Високи приноси: Поради повисокиот ризик, обврзниците за катастрофа вообичаено нудат повисоки приноси споредено со останатите инструменти со фиксен принос.
• Трансфер на ризик: Осигурителните и реосигурителните компании ги користат овие обврзници за да извршат трансфер на ризик од катастрофални настани на инвеститорите, овозможувајќи им да управуваат со нивната финансиска изложеност.

Кои се главните ризици поврзани со обврзниците за катастрофа?

• Загуба на главнината: Инвеститорите можат да загубат дел или цела главнина доколку се случи настан за активирање.
• Комплексност: Обврзниците за катастрофа можат да претставувват комплексни финансиски инструменти, кои бараат добро разбирање од моделирање на ризици и осигурителните пазари.
• Пазарни услови: Вредноста на обврзниците за катастрофи може да биде под влијание на промени во пазарните услови, како каматните стапки и побарувачката од инвеститорите.

Која е големината на пазарот на обврзници за катастрофа?

Заклучно со првиот квартал на 2024 година, пазарот на обврзници за катастрофа достигна рекордна големина од $44,53 милијарди. [1]Ова претставува значителен пораст од претходните години, доколку имаме предвид дека на крајот на 2022 година големината на овој пазар била околу $35,5 милијарди. Новите издавања само во 1. квартал на 2024 година изнесуваат над $4,2 милијарди. Растот на овој пазар ја одразува зголемената побарувачка за алтернативни механизми за пренос на ризик и привлечноста на диверзифицираните инвестиции со висок принос.

Каква е иднината на ваквите обврзници?

Бидејќи климатските промени и урбаниот развој продолжуваат да ја прецртуваат мапата за осигурување, се очекува побарувачката за обврзници за катастрофа да расте. Овие обврзници обезбедуваат вредна алатка за осигурителните компании да управуваат со нивната изложеност на ризик, притоа нудејќи им на инвеститорите атрактивни приноси. Накратко, обврзниците за катастрофа се единствен и иновативен начин за управување со финансиските ризици поврзани со природните катастрофи. Тие нудат бенефиции и за осигурителните компании и за инвеститорите, но доаѓаат со свој сет на ризици кои треба внимателно да се разгледаат.

Инфографик за обврзници за катастрофа

Важна напомена: Содржината на овој блог е од информативен карактер. Сава пензиско друштво а.д. Скопје, ОЗПФ Сава пензиски фонд и ОДПФ Сава пензија плус досега не се изложени на никаков начин кон оваа класа средства, бидејќи не постојат услови согласно актуелните законски и подзаконски акти. 

[1] https://www.applebyglobal.com/wp-content/uploads/catastrophe-bond-ils-market-report-q1-2024.pdf?citationMarker=43dcd9a7-70db-4a1f-b0ae-981daa162054, посетен на 13.12.2024