Ве информираме дека во периодот од11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 2.920.683,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износод 58.340.198,00 денари.
Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:
– 4.372,27 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.
Во периодот од 11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 48.548,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 1.465.077,00 денари.
Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд, пристигна прилив од дивиденда во износ од:
– 86,48 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.
Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови и влијаат на висината на пензиските заштеди на сите членови на фондовите.
Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk
Односот кон животната средина, социјалните аспекти и корпоративното управување содржани во кратенката ESG (Environmental, Social and Governance) се збир на критериуми со кои се оценува однесувањето на компаниите од страна на општествено одговорните инвеститори во процесот на проверка/скрининг на потенцијалните инвестиции.
Критериумите за животната средина се однесуваат на мерењето, објавувањето и поставените цели за намалување на негативниот отпечаток на една компанија кон животната средина, вклучувајќи ги и корпоративните политики кои се однесуваат на климатските промени и целите поставени со Парискиот договор.
Социјалните критериуми се однесуваат на системот на управување со односот кон вработените, добавувачите, клиентите и заедниците каде што компанијата функционира, додека оценката на корпоративното управување е насочено кон квалитетот на управувањето од страна на раководството на компанијата, платите и надоместоците на раководството, надворешните ревизии, внатрешните контроли, правата на акционерите итн.
Користењето на ESG критериумите во оценката на потенцијалните инвестиции е во голем пораст бидејќи сè повеќе инвеститори и издавачи ги користат податоците за ESG за да го поддржат нивното одлучување за инвестирање.
Растот делумно произлегува од регулаторните барања насочени кон институционалните инвеститори, како пензиските фондови и банките, но причина за пораст е и зголемената свесност на инвеститорите за одржливиот развој.
Практиката на ESG инвестирање започна во 1960-тите како општествено одговорно инвестирање, при што инвеститорите исклучуваа акции или цели индустрии од нивните портфолија врз основа на деловни активности како што се производството на тутун, алкохолни пијалаци, организирање на игри на среќа или коцкање или вмешаност во режимот на апартхејдот во Јужна Африка.
ESG практиките сега се цврсто инкорпорирани во агендите на институционалните инвеститори и управувачите со средства. Додека некои инвеститори го сметаа ESG како нешто повеќе од вежба со штиклирање пред неколку години, сега овој пристап претставува клучна алка од процесот на инвестирање, а регулаторните тела одиграа клучна улога во ова.
Всушност, усогласувањето со регулаторниот развој е еден од главните двигатели во прифаќањето на ESG, според истражувањето на Барнет Вадингам, спроведено меѓу пензиските фондови и управувачите со средства.
Анкетата покажува дека 91% од испитаниците велат дека еволуирачката регулатива и законските барања се клучен фактор зошто ги земаат предвид ESG размислувањата при нивното одлучување и спроведување на инвестициите.
Други причини вклучуваат управување со ризик (77%), препораки од советници (57%), побарувачка од членовите, корисниците и креаторите на политики (28%) и влијанијата од колегите (17%). (Извор: Barnett Waddingham, Sustainable Investor Insights Survey)
Сава пензиско друштво а.д. Скопје, зазема активен став за примената и почитувањето на ESG стандардите во процесот на инвестициското одлучување, во доменот на инвестиции во странски компании и македонски акционерски друштва.
Активно го следиме развојот на настаните на ова подрачје, особено развојот на регулативата на ова поле на светско ниво, насочена помеѓу другото и кон проблематиката на greenwashing, односно искажувањето на неосновани или погрешни тврдења за карактеристиките на одржливост и придобивките од инвестицискиот продукт.
Одлуките ги носиме критички и на рационална основа, позиционирајќи ги портфолијата на пензиските фондови на начин за кој имаме разумно уверување дека е во најдобар интерес на членовите на фондовите со кои управуваме.
Во однос на нашата изложеност кон странски финансиски инструменти, при разгледување на ESG перформансот на странските компании, во предвид се земаат повеќе показатели, соодветно групирани во трите подгрупи: животна средина, општествена и социјална одговорност и корпоративно управување.
Во отсуство на обврзувачка регулатива, пензиските фондови како институционални инвеститори и засегната страна од практиките на компаниите во кои се инвестирани средствата, играат клучна улога во подобрувањето на практиките на домашните компании.
Сава пензиско друштво а.д. Скопје водејќи се од својата визија за транспарентност и високи морални вредности, како и посветеноста на градење на одржливоста на пензискиот систем, човечката околина и општеството во целина, како одговорен управувач во низа македонски акционерски друштва, со примена на пристапот на активно сопствеништво (active ownership), за ESG практиките на компаниите зборува директно, преку учество на акционерски собранија, како и директен контакт со менаџментот на акционерските друштва, со цел подобрување на одржливоста на компаниите, како и намалување на економските ризици во иднина.
За учеството и активностите на Сава пензиско друштво а.д. Скопје при застапување на пензиските фондови на акционерските собранија на домашните компании може да се прочита детално на web страната на Друштвото, во делот каде се објавуваат Извештаите од учеството на акционерски собранија.
Сите ние сме сведоци на ковид-19 пандемијата која што за многу кратко време значително го промени начинот на живот на глобално ниво. Поради тоа, лично јас бев поттикнат да започнам некој спорт кој нема да биде во затворен простор. По краток период на размислување и размена на идеи, сфатив дека велосипедизмот е тоа што го барам. Од денот кога ја направив првата тура, овој спорт ми стана пасија и од ден на ден се повеќе време поминувам на велосипед.
Со задоволство можам да споделам спомени од многу туристички места кои сум ги посетил со велосипед, а како едни од поубавите со кои располага нашата држава се: „Тур де лејк” (Охридско Езеро), Галичица, НП Маврово, Скопска Црна Гора, Козјак, Дојран, Беровско Езеро, Равна Река, Ченгино Кале, Врв Рамно, Планинарски дом “Караџица” и многу други.
Покрај тоа што велосипедизмот е алтернативна форма на туризам, тој со себе носи и низа здравствени придобивки и придобивки за животната средина. Во продолжение ќе издвоиме некои од нив:
Возењето велосипед е добро за здравјето на срцето
Една неодамнешна студија објавена во Medicine & Science in Sport & Exercise, ги следела активностите на над 1.500 волонтери. Тие кои биле секојдневно активни, имале 31% помала веројатност за развивање хипертензија (висок крвен притисок).
Возењето велосипед го зајакнува срцевиот мускул, го намалува пулсот при мирување и ги намалува маснотиите во крвта. Ова го потврди и данска студија во времетраење од 14 години, чии испитаници биле над 30.000 луѓе на возраст од 20 до 93 години, со заклучок дека велосипедизмот како физичка активност дефинитивно заштитува од повеќе кардиоваскуларни заболувања.
Умерена активност која е добра за зглобовите
Возењето велосипед е умерена активност која е добра и лесна за зглобовите. Кога возиме велосипед нашата тежина ја пренесуваме на седиштето, додека кога трчаме или пешачиме, тежината се пренесува на нозете. Експертите од областа на ортопедијата ја препорачуваат оваа активност за луѓе кои имаат проблеми со зглобовите.
Велосипедизмот ги гради и затегнува мускулите
При возењето, во фаза на притискање на педалите се употребуваат речиси сите мускули на нозете. Дополнително, се користат и абдоменалните, односно стомачните мускули за одржување на рамнотежа, а мускулите на рацете за контрола на велосипедот.
Велосипедот е најеколошко превозно средство
Велосипедот како превозно средство ја користи исклучиво нашата енергија, а не онаа произведена од фосилни горива кои во атмосферата емитуваат стакленички гасови. Според тоа, велосипедот е достапно и еколошки идеално превозно средство за замена на автомобилите и јавниот превоз во градските метежи.
Помага при процесот на намалување на телесната тежина
Освен што не троши енергија која е штетна за животната средина, велосипедот ја троши енергијата на човечкото тело која често ја имаме вишок. Велосипедот е умерена активност и како таква придонесува за побрзо топење на маснотиите споредено со интензивните активности.
Градењето на мускулите, исто така е поттикнато од често возење на велосипед и овозможува побрзо согорување на калории дури и кога одмараме.
Активност која го подобрува балансот и координацијата
При возењето неопходно е одржување на баланс, односно позиционираност и координација. Балансот се намалува со текот на стареењето и неактивноста, па затоа оваа активност е идеална за негово одржување и во подоцнежните години, кога е многу важно за избегнување на скршеници.
Подобрено ментално здравје
Возењето велосипед може да го намали чувството на стрес, депресија и анксиозност.
Фокусирањето на патот додека возиме ни помага во развивање концентрација и свесност за сегашниот миг. Ова може да помогне да се оттргне фокусот од непријатните мисли и чувства. Ако имате некои од горенаведените чувства, обидете се да поминете некој километар со велосипед. Физичката активност предизвикува лачење на ендрофини, хормони кои помагаат да се чувствувате добро и да се намали стресот.
Одлична вежба за почетници
Возењето велосипед е активност која не бара значајна физичка подготвеност. Тоа ја прави погодна за сите возрасни групи.
Ве информираме дека во периодот од26.06.2022 – 10.07.2022 година на сметката на Отворен задолжителен пензиски фонд Сава пензиски фонд, пристигнаa приливи од камати во износ од 8.341.660,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 11.097.740,00 денари.
Во истиот период на сметката на Сава пензиски фондпристигнаа приливи од дивиденди во износ од:
– 97.896,21 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд VANGUARD S&P 500 ETF;
– 4.706,53 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF;
– 34.680,25 САД долари, од инвестираните средства во компанијата SHELL PLC;
– 1.828.500,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ПРИЛЕПСКА ПИВАРНИЦА АД ПРИЛЕП и
– 13.860,06 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.
Во периодот од 26.06.2022 – 10.07.2022 година на сметката на Отворен доброволен пензиски фонд Сава пензија плус, пристигна прилив од камати во износ од 230.583.361,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 413.825,00 денари.
Во истиот период на сметката на Отворен доброволен пензиски фонд Сава пензија плус, пристигна прилив од дивиденда во износ од:
– 3.145,75 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд VANGUARD S&P 500 ETF;
– 143,77 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF;
– 1.251,75 САД долари, од инвестираните средства во компанијата SHELL PLC;
– 442.000,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ПРИЛЕПСКА ПИВАРНИЦА АД ПРИЛЕП и
– 391,50 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.
Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и влијаат на висината на пензиските заштеди.
Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk
Кои услови се потребни да се стекне право на старосна пензија?
Старосна пензија може да се оствари со исполнување на следните 2 услови:
Навршување на возраст од 62 години за жена и 64 години за маж, и
Минимум 15 години платен работен стаж
Како да се оствари ова право?
Откако ќе ги исполните двата услови погоре, потребно е да се поднесе барање за старосна пензија во најблиската филијала на Фондот на ПИОСМ. Врз основа на ова барање, Фондот на ПИОСМ има обврска да донесе решение за старосна пензија. Следен чекор е со добиеното решение да поднесете барање за старосна пензија од вториот столб во пензиското друштво каде имате индивидуална сметка.
Ова значи дека вие ќе добивате пензија од две места – од првиот столб – Фондот на ПИОСМ и од вториот столб – од пензиско друштво и/или осигурителна компанија за животно осигурување.
Од кои фактори зависи висината на пензијата од Фондот на ПИОСМ?
Старосната пензија од Фондот на ПИОСМ зависи од 2 фактори:
Висина на нето плата која сте ја добивале, односно на која сте биле осигурани, и
Години на платен работен стаж.
На кој начин се пресметува висината на старосната пензија од Фондот на ПИОСМ?
Околу првиот фактор, се пресметува ваша ревалоризирана нето плата во година на остварување право на старосна пензија. Со други зборови, сите ваши нето плати од целиот работен век се доведуваат во вредност во годината на пензионирање (временска вредност на парите). Оваа ревалозирана нето плата е т.н „пензиска основица“.
Околу вториот фактор, за секоја година стаж навршена после 01.01.2006 (датум на почеток на уплата на придонес во вториот столб) се предвидени следните проценти:
1% – за маж
1,14% – за жена.
Збирот на овие проценти е т.н „заменска стапка“ која се аплицира на „пензиската основица“.
Пример на груба пресметка за старосна пензија од Фондот на ПИОСМ, за член на вториот столб
Параметри:
Жена на возраст 62 години
Работен стаж од 30 години, целиот работен стаж е во период после 01.01.2006 година
Пензиска основица во година на пензионирање = 30.000 МКД
Заменска стапка = 30 години * 1,14% = 34,20%
Пензиска основица = 30.000 МКД
Старосна пензија од првиот столб = 34,20% * 30.000 МКД = 10.260 МКД
Овој износ на пензија е само првиот дел од вашата старосна пензија. Вториот дел ќе го добиете од пензиско друштво или компанија за животно осигурување со избор на пензиски продукт.
Старосна пензија од вториот столб – пензиски продукти
Членовите на вториот пензиски столб секоја година добиваат зелено плико со извештај за нивната индивидуална сметка. На предната страна од извештајот стои најбитната информација – а тоа е вкупниот износ на средства на пензиската сметка. Овие средства се основата и служат како капитал за исплата на вашата пензија од вториот столб.
После добивање на решение за старосна пензија од Фондот на ПИОСМ и поднесување на барање за старосна пензија од вториот столб до пензиското друштво каде сте член, вие може да изберете 1 пензиски продукт од следните понудени опции*:
Програмирани повлекувања, кои ќе се исплаќаат од пензиско друштво,
Доживотен непосреден ануитет, кој ќе се исплаќа од компанија за животно осигурување, и
Привремени програмирани повлекувања во комбинација со доживотен одложен ануитет, кои ќе се исплаќаат и од пензиско друштво и од компанија за животно осигурување.
Одлуката за избор на пензиски продукт ќе треба да ја донесете многу внимателно во периодот кога ќе се пензионирате, и нашите стручни лица ќе ви помогнат да донесете информирана одлука.
Од кои фактори зависи старосната пензија од вториот столб
Висината на пензијата кај сите пензиски продукти се пресметува со актуарски формули и зависи од следните фактори:
Висина на пензиска сметка – колку е повисок износот, толку е повисока пензијата;
Возраст на пензионирање – доколку подоцна се пензионирате ќе имате и повисока пензија со оглед на намалување на период на користење на пензијата;
Пол на пензионерот – жените во просек живеат подолго од мажите што значи период на користење на пензијата во просек е подолг во однос на мажите – следствено жените би имале понизок износ на пензија.
Ова е прв дел од серија на текстови околу различните права од вториот столб, и доколку имате одредено прашање на кое би сакале да добиете одговор, а не е опфатено претходно, ве молиме пишете ни на kontakt@sava-penzisko.mk.
* Модалитетите кои содржат исплата со ануитети ќе се применуваат откако ќе биде издадена првата дозвола за вршење на работа на осигурување во класата на ануитети и исплата на ануитети за корисниците на пензија.
