Tag: penzisko

Со финансиска едукација против лошите финансиски одлуки

Posted on by sava_blog_dev

Деновите на финансиска писменост се одбележуваат секоја година при крајот на месецот Ноември,  период по промотивните периоди на штедењето преку „Месец на штедење“ кој се одбележува во месецот Октомври, како и 1ви Ноември „Националниот ден на осигурувањето“ кој исто така се користи за промоција и подигнувањето на свеста на населението за важноста и придобивките од осигурителните продукти на пазарот.

Првенствено, добро е да разграничиме што е тоа финансиска писменост и како истата придонесува во благосостојбата на поединецот. Дефиниција за финансиска писменост според Investopedia[1] е „способноста да се разберат и да се користат различни финансиски вештини при избор на финансиски продукти со цел управување со личните финансии, буџетирањето и инвестирањето“.

Најпрактична примена на финансиската писменост во нашето секојдневие е користење на основните банкарски производи како кредит и депозит во остварувањето на личните финансиски планови, а во последно време, со нивниот раст и понуда на пазарот, комбинирањето на осигурителни и инвестициски продукти во остварувањето на истите тие планови.

Па така, основа за финансиската писменост се временската вредност на парите (time value of money) и сложената каматна стапка (compounded interest rate) како концепти преку кои можат да се разберат сите понудени финансиски продукти на пазарот.

Дополнителен и многу важен сегмент на финансиската писменост е концептот на претворање на човечкиот во финансиски капитал или темата за успешен план за пензионирање, теми кои се обработувани на нашиот блог www.nikogassami.mk како наш придонес за подобра финансиска писменост во нашето општество. На крајот, но не и според важноста, е разбирањето на концептот на ризикот вграден во финансиските продукти и начините на управување со истиот.   

Како овие теми можат да влијаат на нашата благосостојба? Првенствено, и најважна придобивка од зголемена финансиска писменост е избегнувањето на лоши финансиски одлуки. Дополнително, финансиската писменост треба да придонесе кон побрзо финансиско осамостојување и постигнување финансиска стабилност.

Еден едноставен пример за лоша финансиска одлука е непродуктивните задолжувања, односно задолжување за покривање на сегашна потрошувачка без истата да придонесе за зголемување на идните приходи и без конкретен план за враќање на долгот. Ефектите од оваа лоша одлука можат да доведат и до финансиска катастрофа доколку долгот е земен од институции и поединци кои нудат брзи кредити со високи камати.

Втор пример за лоша финансиска одлука е чување на финансиски средства народски кажано „под перница“ во услови на висока инфлација со каква се соочуваме денес. Листата може да се надополни и со инвестирање во ризични финансиски продукти (фондови) со средства кои со голема веројатност ќе бидат потребни во краток временски период за животни потреби или доспевање на некоја обврска, како и купување на полиса за животно осигурување како форма на штедење при неизвесни месечни примања, минимални или никакви ризици по животот на осигуреникот, немање долг и зависни лица.

Да бидеме реални, ова не е едноставен предизвик, посебно за земја со скоро никаква традиција на функционален финансиски пазар и релативно кратка историја на постоење на софистицирани штедни и инвестициски продукти. Денес живееме во време и систем каде што единствен одговорен за сопствената финансиска стабилност во работниот век, но уште поважно во деновите во пензија сме самите ние, па така потребата за што поголема финансиска писменост на населението е од суштинско значење, како за поединецот, така и за целото општество.

Финансиската писменост денес е предизвик и за општества со многу поголема традиција на функционален финансиски пазар, од причини што околностите се многу променети. Според Аналинда Лусарди, професорка по економија од Универзитетот Џорџ Вашингтон[2], денешните одлуки во врска со планирањето на пензијата кои треба да ги донесат младите луѓе се значително покомплексни од одлуките кои ги носеле нивните родители.

Големиот период на ниски каматни стапки ја исклучи можноста младите да штедат во некоја досадна банка без да се грижат каков е ефектот на инфлацијата. Во потрага по повисоки приноси тие се вртат кон акциските пазари на капитал како рационално место за остварување на долгорочните цели, но во исто време се изложуваат и на безброј можности да се направат катастрофални грешки.

Дополнително, повеќе од јасно е дека демографската слика кај нас, а и во Светот укажува на тоа дека државните пензиски фондови нема да можат да исплаќаат пензии во износ каков што исплаќале на претходните генерации, што е и една од причините за реформираниот пензиски систем и кај нас.  Според Лусарди, „потребата од широко распространета едукација за како да се штеди и управува со средства е поголема од било кога“.

Доколку се прашувате, што јас можам денес да направам за да си ја подобрам сопствената финансиска писменост, би ве упатил на еден многу едноставен чекор: да си ја проверите вашата пензиска заштеда во вториот пензиски фонд. Контактирајте го Вашето пензиско друштво или директно, или преку овластен агент, погледнете ја динамиката на уплатени придонеси, остварениот принос на вашата заштеда и наплатените надоместоци, поставувајте прашања во однос на начинот на инвестирање и остварување принос, човечките и техничките потенцијали на Друштвото и очекувањата за иднината.

На ваше располагање е и државната регулаторна агенција МАПАС (Агенција за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување) каде можете да добиете информација во кое пензиско друштво се акумулира вашата пензија од вториот столб (https://mapas.mk/proverka-i-raspredelba-na-osigurenik/).

Важен извор на информации е и веб страната www.penzija.mk која е производ на заедничката едукативна кампања на пензиските друштва. Посебно е важно да бидете целосно информирани и при понуда да преминете во друго пензиско Друштво, одлука која може да има значајно влијание врз вашата пензиска заштеда.

Корисни извори на информации и текстови за финансиска писменост:

[1] https://www.investopedia.com/terms/f/financial-literacy.asp#:~:text=Financial%20literacy%20is%20the%20ability,a%20lifelong%20journey%20of%20learning.

[2] https://www.ft.com/content/b6a8107c-99f4-4a43-8adc-9686e6bd603e

Кои ви се правата при обработка на вашите лични податоци

Posted on by sava_blog_dev

Живееме во свет управуван од податоци. Речиси секоја интеракција, општење и трансакција што ги имаме со повеќето организации, вклучува споделување на лични податоци, како што се име и презиме, адреса и датум на раѓање. Воедно, секојдневно споделуваме лични податоци и онлајн, секој пат кога ќе посетиме веб-страна, кога пребаруваме или купуваме нешто, користејќи социјални медиуми или кога испраќаме е-пошта. Споделувањето податоци помага да го направи животот полесен и поудобен, како и да сме постојано ‘конектед‘ и во тек со случувањата.

НО, вашите лични податоци се Ваши податоци! Тоа Ви припаѓа вам, па затоа е важно истите да се користат разумно и да останат безбедни. Законот за заштита на личните податоци ги гарантира вашите права при обработката на личните податоци како и начинот како правилно и законски да се користат.

Секоја организација/компанија/давател на услуги- контролор, кој на било каков начин ги обработува вашите лични податоци, е обврзан да ве информира за истото. Меѓу другото, контролорите се должни да ве информираат за кои цели ги обработуваат вашите лични податоци, за вашите права, за тоа кој ги користи податоците, рокови на чување на личните податоци итн.

На пример, доколку се регистрирате за користење на услуги за електронска пошта или пак ја активирате функцијата за праќање инстант пораки на вашиот телефонски број, Контролорот е должен на јасен и разбирлив јазик да ви ги даде сите инфорамции пропишани со закон во врска со обработката на вашата е-маил адреса односно телефонскиот број.

Доколку сакате да дознаете дали вашите лични податоци ги обработува Контролорот, имате право да побарате и да добиете информација за истото, да добиете копија и дополнителни информации за обработката, на пример, целите на обработката или категориите на лични податоци што се обработуваат.

На пример, банката каде што сте клиент, на ваше барање може да ви издаде копија од договорот за кредит или пак докторот да ви даде копија од вашето медицинско досие бидејќи овие документи содржат лични податоци за вас.

Ако увидите дека Контролорот има зачувано неточни/ погрешни информации за вас, може да поднесете Барање за исправка при што Контролорот е должен да постапи во законски определен рок.

Може да побарате од Контролорот да ги избрише Вашите лични податоци  доколку повеќе не се потребни за целите за кои сте ги дале, доколку ја повлечете вашата согласност за обработка на истите или пак поднесете приговор на обработката. Како алтернатива на барањето за бришење на лични податоци е барањето за ограничување на обработката, кое овозможува ограничување на начините на кои контролорите ги користат вашите лични податоци.

Во секој случај, она што е најважно е секогаш кога ги давате личните податоци да бидете внимателни и информирани поради која цел ги давате.

Your Personal Information is Valuable! Protect it!

Финансиски институции, PISA тестови, идни пензии и селективност

Posted on by sava_blog_dev

Веќе извесно време внимание на јавност предизвикуваат неповолните резултати од PISA тестирањето на учениците од средните училишта. Притоа, далеку помала популарност имаат резултатите од истражувањата за информираноста на членовите во задолжителните пензиски фондови, кои укажуваат на релативно неповолно ниво на познавања на членовите на пензиските фондови за капитално финансираното пензиско осигурување.

Зошто е ова важно? Затоа што станува збор за сегмент од домашниот финансиски систем кој се однесува на идните пензии, па оттука, заради социјалната димензија, има посебна улога во домашниот финансиски систем и суштински се разликува од останатите чинители на истиот.

Имајќи го предвид ова, кај друштвата кои управуваат со пензиските фондови, како и кај Агенцијата за супервизија на капитално финансираното пензиско осигурување (МАПАС), покрај високото ниво на транспарентност во работењето, се преземаат и низа активности за едукација на членството, што е особено видливо на веб страницата https://penzija.mk/edukacija/.

Сава пензиско друштво вложува дополнителни напори за едукација на јавноста, преку објава на едукативни текстови со кои се настојува на поблизок начин да се појасни не само начинот на работа на Друштвото, туку и поставеноста на капитално финансираниот пензиски систем во целина.

Впечатокот за потребата од интензивирање на едукативните активности се засилува во периоди на ценовни корекции на пазарите на капитал, кои имаат влијание врз вредноста на сметководствената единица, која претставува пропорционален удел на членот во нето вредноста на фондот.

Во години на солидни приноси и раст на вредноста на сметководствената единица, во кои во суштина се акумулира одредена „резерва“, интересот на јавноста за перформансот на фондовите вообичаено е низок.

Но, при неповолни движења, на социјалните мрежи па дури и во одредени медуми, се коментираат краткорочните движења на сметководствената единица, без да се земе предвид фактот дека пензиските фондови се долгорочни инвеститори и како такви средствата ги инвестираат на долг рок, низ повеќе деловни циклуси кои опфаќаат фази на раст, но и на пад на економската активност, факти познати на секој дипломиран економист и присутни отсекогаш.

Целта на пензиските фондови е да се обезбеди оптимален принос на долг рок, до моментот на пензионирање на членот на задолжителниот фонд, односно до моментот во кој член на доброволниот фонд кој има право на повлекување на средствата, носи одлука тоа право да го искористи.

Гледано наназад, приносот се остварува во подолг временски период во чии рамки можат да се носат различни заклучоци зависно од изборот на временскиот период кој се анализира. Нормално е да постојат разлики помеѓу приносот остварен во текот на една година, просечните приноси остварени низ 2, 3, 4 или повеќе години, како и просечниот принос остварен од датумот на формирањето на фондот.

Можноста за избор на временската рамка за која ќе се коментираат резултатите дава можност за селективност, но и можност за покажување на свесност, одговорност поврзана со опасностите од short-termism, познавање на или напор за запознавање со проблематиката, како и фокус кон прашања кои се релевантни сега, а кои ќе имаат влијание врз идните остварувања.

Имено, во сферата на инвестирањето познато е дека минатите приноси не се гаранција за идните остварувања.

Исто така, познато е и дека пензиските системи еволуираат и дека промените бараат соодветна адаптација на инвестицискиот универзум, која на пензиските фондови би им ја проширила листата на можни вложувања по примерот на пензиските фондови во развиените држави, но и по примерот на актуелните промени во Хрватска.

Сава пензиско друштво останува посветено при управувањето на средствата на пензиските фондови, при носењето на одлуките, при барањата за регулаторни измени и при секое постапување да работи исклучиво во интерес на членството, со долгорочен фокус при носење и имплементација на инвестициските одлуки.

Како и досега, Сава пензиско друштво продолжува со едукативните активности и останува отворено за сите прашања поврзани со капитално финансираното пензиско осигурување.

Прашања и одговори – старосна пензија за членови од вториот столб (2 дел)

Posted on by sava_blog_dev

Во претходниот блог пишував за правото на старосна пензија како и начинот на пресметка на пензијата од првиот столб, односно Фондот на ПИОСМ. Сепак пензијата од Фондот на ПИОСМ е само еден дел од твојата старосна пензија. Вториот дел треба да се исплаќа од твојата акумулација во вториот столб.

Прашањето е колкава пензија може да се добие од вториот столб?

Одговорот зависи од повеќе фактори:

  • Висина на пензиска сметка – колку е повисок износот, толку е повисока пензијата;
  • Возраст на пензионирање – доколку подоцна се пензионирате ќе имате и повисока пензија со оглед на намалување на период на користење на пензијата;
  • Пол на пензионерот – жените во просек живеат подолго од мажите што значи период на користење на пензијата во просек е подолг во однос на мажите – следствено жените би имале понизок износ на пензија. 

Од овие фактори, најважен е факторот „висина на пензиска сметка“ кој зависи од висината на твојата плата и годините на работа до пензија. Исто така многу важен услов за повисока сметка е и стапката на номинален принос остварена од твоето пензиско друштво. Последните остварени номинални стапки на принос од пензиските друштва може да ги погледнете на следниот линк: Принос

Со оглед на тоа што е практично невозможно прецизно да се пресмета висина на пензиска сметка во момент на пензионирање, предлагам секој од вас да направи апроксимативна пресметка на следниот начин.

  1. Направете груба пресметка на вашата пензија од првиот столб – види пресметка од мојот претходен блог „ Прашања и одговори – старосна пензија за членови од вториот столб (1) “ за висина на пензија од прв столб;
  2. Изберете ниво на заменска стапка кое сакате да го постигнете кога ќе се пензионирате;
  3. Пресметајте уште колку средства ќе ви бидат потребни до возраст 62/64 години;

Пример:

Параметри:

Жена на возраст 62 години

Работен стаж од 30 години, целиот работен стаж е во период после 01.01.2006 година

Пензиска основица во година на пензионирање = 30.000 МКД

Заменска стапка = 30 години * 1,14% = 34,20%

Пензиска основица = 30.000 МКД

Старосна пензија од првиот столб = 34,20% * 30.000 МКД = 10.260 МКД

  1. Од примерот погоре може да се заклучи дека жена за 30 години стаж ќе има заменска стапка од 34,20%.
  2. Доколку сакате заменска стапка од 100% – а тоа значи да имате пензија колку што сте имале просечна плата, тогаш ви недостасуваат уште 65,80%, односно 65,80% * 30.000 МКД = 19.740 МКД
  • Во претходниот блог „колку пари ви требаат за рано пензионирање?“ пишував како грубо да пресметате посакувана сума за пензионирање. Според примерот погоре и текстот во претходниот блог, жена на возраст од 62 години има очекувано траење на живот 18,79 години и доколку посакувана пензија е 19.740 МКД, сумата која ќе ви биде потребна е:

19.740 МКД * 18,79 * 12 = 4.450.975 МКД

Сепак, во овој износ не е вклучен и ефект на инфлација кој би ја задржал куповната моќ на денешните 19.740 МКД а кој би требало да го добивате после повеќе години. За ова ќе ви треба и солидна стапка на принос на овие средства за целото време – пред и после пензионирање.

Следен чекор е да ја проверите вашата сметка во вториот столб  и да видите колкава акумулација имате. Пресметајте доколку работите секој месец до пензија со тековниот придонес во вториот столб уште колку средства би се собрале. Овде треба да се предвиди и добивање на унапредување или зголемување на плата за перидот до пензија. Додадете и стапка на принос за целиот период до пензионирање.

Како стоите во однос на планот?

Дали можеби треба да уплаќате дополнителни средства во третиот столб за да го остварите планираното?

Над 100 илјади долари приливи од дивиденди и повеќе од 80 милиони денари приливи од камати во задолжителниот пензиски фонд Сава пензиски фонд

Posted on by sava_blog_dev

Почитувани членови и пензионирани членови,

Ве информираме дека во периодот од 19.09.2022 – 29.09.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 802.275,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 79.963.789,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      34.680,25 САД долари, од инвестираните средства во компанијата SHELL PLC;

–      37.654,68 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд FIDELITY FINANCIALS ETF;

–      11.179,02 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд SPDR S&P KENSHO NEW ECONOMIE;

–      9.627,10 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд VANGUARD FTSE PACIFIC ETF;

–      4.821,73 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд COMM SERV SELECT SECTOR SPDR;

–      2.979,75 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF;

–     13.337,85 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд UTILITIES SELECT SECTOR SPDR и

–     308.550,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ФЕРШПЕД АД СКОПЈЕ.

Во истиот период на сметката на Отворен доброволен пензиски фонд Сава пензија плус, пристигна прилив од каматa во износ од 6.183,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 1.101.199,00 денари, како и приливи од дивиденди во износ од:

–      1.251,75 САД долари, од инвестираните средства во компанијата SHELL PLC;

–      912,87 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд FIDELITY FINANCIALS ETF;

–      283,67 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд SPDR S&P KENSHO NEW ECONOMIE;

–      349,72 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд VANGUARD FTSE PACIFIC ETF;

–      66,69 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд COMM SERV SELECT SECTOR SPDR;

–      91,02 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF;

–     371,00 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд UTILITIES SELECT SECTOR SPDR и

–     8.800,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ФЕРШПЕД АД СКОПЈЕ.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, влијаат на висината на пензиските заштеди на членовите и на пензионираните членови на фондовите. Повеќе информации за резултатите од управувањето со пензиските фондови на Сава пензиско друштво имате во последните квартални извештаи на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) www.mapas.mk, (02) 3224 229

Пешачење – придобивки, начин за намалување на трошоците и долгорочна инвестиција   

Posted on by sava_blog_dev

Пешачењето е една од најздравите навики кај луѓето кое доколку редовно и правилно се практикува има голем број на придобивки врз менталното и физичкото здравје на луѓето.

За жал, поради модерниот и брз начин на живот, пешачењето се помалку се практикува, пред се поради големиот број на секојдневни обврски кои треба да ги извршат луѓето.

Потребен е голем труд за да се стекне навика за пешачење, а како мотив за стекнувањето на ваква навика треба да послужат придобивките кои ги носи пешачењето.

  • Пешачењето помага во намалување на телесната тежина и ја намалува желбата за слатка храна

Брзото пешачење, во кое се користат и рацете ги стимулира мускулите да согоруваат калории. Околу 15.000 чекори дневно се доволни за одржување на добра кондиција и согорување на околу 500 калории. Исто така, 15 минути пешачење во денот ќе доведе до намалување на потребата од чоколада и слична слатка храна.

  • Пешачењето го зајакнува имунитетот

Според одредени студии, луѓето кои пешачеле 20 минути на ден во текот на една работна седмица, помалку денови биле болни, отколку оние кои вежбале еднаш неделно.

  • Пешачењето придонесува до зајакнување на кардиоваскуларниот систем и превенција од дијабетес

Според една студија, доволно е пешачење од 20 минути на ден за намалување на ризикот од срцеви болести за 30%. Од друга страна, друго истражување покажало дека поминување  од 3.000 до 7.500 чекори дневно го намалува нивото на шеќер во крвта, кој што е одговорен за појава на дијабетес.

  • Пешачењето придонесува за намалување на стресот и подобра релаксација

Луѓето кои страдаат од депресија, а пешачат помеѓу 30 и 45 минути, пет пати неделно, пријавиле значително подобрување во нивната ментална состојба. Ваквата активност  го зголемува нивото на ендорфин и помага  во ослободување од стресот.

Од друга страна, прошетката со своето семејство и/или пријатели дава можност за опуштање и уживање во глетката на местото каде што ќе пешачите.

  • Пешачењето е добар начин за намалување на трошоците и можност за долгорочна инвестиција

Пешачењето претставува „превозно средство“ од и до работа, со што доведува до заштеда на финансиските средства кои биле наменети за автобуски билети или за гориво.

Но, колку финансиски средства ќе се заштедат на месечна основа?

Во просек еден месец има 23 работни денови, а билет за автобуски превоз во еден правец чини 35 денари, односно 70 денари вкупно за од и до работа.

23 дена X 70 денари = 1610 денари

Средствата кои што би ги заштедиле со пешачење, на месечно ниво, можете да ги уплатите во доброволниот пензиски фонд – Сава пензија плус.

Под претпоставка секој месец да уплаќате 1610 денари во текот на 25 години, при влезна провизија од 2,5% и просечна реална очекувана номинална стапка на принос на годишно ниво од 5%, Вие би имале вкупно уплатени средства од 483.000 денари, а бруто акумулирана сума на крај на период од 923.203 денари.

Главна карактеристика на доброволното пензиско осигурување е во флексибилната и не обврзувачка висина на уплата, односно Вие сами си ја одредувате висината и динамиката на уплата на средствата во согласност со вашите потреби и можности. Не постои дефиниран минимален или максимален износ на уплата, ниту обврска за вршење уплати на редовна основа.

На следниот линк: https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/calculator/voluntary-individual-plan/ можете да го креирате вашиот пензиски план.

Согледувајќи ги сите позитивни придобивки од претходно, не е тешко да се донесе одлука да се почне со пешачење уште од ДЕНЕС.

СО ПЕШАЧЕЊЕ ДО ПОГОЛЕМА ФИЗИЧКА И ФИНАСИСКА КОНДИЦИЈА!

Стефан Пужовски

Никогаш не е рано да се размислува за пензија и за пензиска заштеда

Posted on by sava_blog_dev

Динамиката на нашето професионално опкружување наметнува процеси, проекти, задачи и активности кои во голема мера го насочуваат нашето внимание. Кога ќе се навратам на моите рани почетоци во мојата кариера и моите размислувања за иднината, тоа секогаш беше поврзано со актуелни краткорочни планови. За себе и мојата иднина на долг рок не размислував. Едноставно, немав план. Тоа не беше на мојата агенда.

На ова се потсетив при една моја неодамнешна средба со еден млад успешен професионалец, кој кога зборувавме за долгорочни планови поврзани со пензиската заштеда, едноставно ми одговори дека не планира во иднина, кога ќе заврши неговиот професионална кариера да живее од пензија.

Одлично, си помислив – тој има план. Се сеќавам, на тие години и јас размислував така. Кога бев млад пензионирањето ми изгледаше далечно.

Она што тогаш не го знаев беа повеќе работи. Се оженив и на голема радост на  мојата сопруга и на мене набргу дојдоа децата. Децата значат ангажман, посветеност, одговорност и љубов, многу љубов.

Да бидеш родител е најтешката и најблагородната работа на светот. Тоа што не го знаев до тогаш е дека со најголемо задоволство ќе го потрошам најголемиот дел од заработените пари за сопствените деца. Сепак инвестирам во нивната иднина, образование и благосостојба. Ако пред тоа воопшто или малку размислував за мојата иднина по завршување на мојот професионален ангажман, сега тоа не е така.

Родител си додека си жив и тоа е мисија која го дефинира моето постоење, но во иднина, кога децата ќе си заминат по својот пат, за да не бидеме нивен товар, треба да размислуваме како да си осигуриме достојна пензија.

Времето немилосрдно поодминува, додека се свестиш си навлегол во средните години. Да можам да го вратам времето назад сѐ би направил исто повторно…со една мала разлика.

Сега знам дека можев, и требаше да одвојувам дел од заработените средства уште кога го почнував мојот професионален ангажман., а не малку подоцна. Зошто?… можеби ќе се запрашате.

Па еве вака…Она што ме очекува како основица за пензија од прв и втор столб е заменска стапка од 65-75% од просекот на месечните примања за време на мојот цел работен век.

Да, тука се вклучени и годините кога бев приправник, со пониска плата годините кога се развивав и растев и годините кога го остварувам зенитот на мојот професионален ангажман.

Со првата пензија значително ќе ми се намали квалитетот на животот, со оглед дека пензијата ќе биде пониска од моите дотогашни месечни примања, а тоа значи откажување од многу работи. Јас знам дека не сум спремен за тоа.

Решение? – Трет столб.

Дополнителната пензиска заштеда во доброволниот пензиски фонд – Сава пензија плус  ми овозможува да имам дополнителен извор на приход во пензионерските денови. Средствата кои ги штедам во фондот во континуитет растат, затоа што носат стабилни приноси од инвестициите, а пензискиот систем е строго регулиран.

Уплатата на мојата дополнителна пензиска заштеда можам да ја направам кога сакам и колку ми се можностите. Најчесто најлесната опција е да се направи траен банкарски налог за уплата во доброволен пензиски фонд.

Состојбата на мојата пензиска сметка во Сава пензиско друштво секогаш можам да ја проверам на апликацијата Сава пензиско план, на мојот мобилен телефон. Сава пензиско друштво е предводник во алатките за дигитална комуникација и единствено друштво кое има мобилна апликација.

Третиот столб ми носи многу бенефиции, поголем сигурност и повисок стандард по пензионирањето, средствата се наследуваат, а доколку ми е потребна определена сума одеднаш по мои навршени 54 години, или 52 за жени, можам да ја подигнам во целост или делумно, а средствата кои остануваат на мојата сметка повторно се инвестираат и се остварува принос.

Овие мисли ми прелетаа во еден миг додека ја слушав реченицата од овој млад менаџер кој рече дека не планира да живее од пензија.

Ќе ви го кажам и вам она што му го кажав нему:

Никогаш не е рано да се размислува за пензија и пензиска заштеда!

Приливи од дивиденди од домашни и странски компании во пензиските фондови управувани од Сава пензиско друштво

Posted on by sava_blog_dev

Ве информираме дека во периодот од 22.07.2022 – 03.08.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 3.824.686,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки, приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 15.626.553,00 денари и прилив од камата од инвестиции во домашни обврзници издадени од банки, во износ од 960.592,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

  • 12.577,60 САД долари, од инвестираните средства во компанијата VERIZON COMMUNICATIONS INC,

–      23.970,80 САД долари, од инвестираните средства во компанијата JP MORGAN CHASE & CO. и

–      589.391 денари, од инвестираните средства во компанијата ВИТАМИНКА АД ПРИЛЕП.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 139.908,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки, прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 299.785,00 денари и прилив од камата од инвестиции во домашни обврзници издадени од банки, во износ од 741.028,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      367,36 САД долари, од инвестираните средства во компанијата VERIZON COMMUNICATIONS INC,

–      784,00 САД долари, од инвестираните средства во компанијата JP MORGAN CHASE & CO. и

–      281.744,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ВИТАМИНКА АД ПРИЛЕП.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и влијаат на висината на пензиските заштеди.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензиските фондови со кои управува Сава пензиско друштво имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Континуитет на високи приливи од камати и дивиденди во пензиските фондови, дел од нив и од инвестициски фондови како GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF

Posted on by sava_blog_dev

Ве информираме дека во периодот од 11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 2.920.683,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 58.340.198,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      11.103,62 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF и

–      4.372,27 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.

Во периодот од 11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 48.548,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 1.465.077,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд, пристигна прилив од дивиденда во износ од:

–      276,38 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF и

–      86,48 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови и влијаат на висината на пензиските заштеди на сите членови на фондовите.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

ESG практики во инвестициското одлучување на Сава пензиско друштво а.д. Скопје

Posted on by sava_blog_dev

Односот кон животната средина, социјалните аспекти и корпоративното управување содржани во кратенката ESG (Environmental, Social and Governance) се збир на критериуми со кои се оценува однесувањето на компаниите од страна на општествено одговорните инвеститори во процесот на проверка/скрининг на потенцијалните инвестиции.

Критериумите за животната средина се однесуваат на мерењето, објавувањето и поставените цели за намалување на негативниот отпечаток на една компанија кон животната средина, вклучувајќи ги и корпоративните политики кои се однесуваат на климатските промени и целите поставени со Парискиот договор.

Социјалните критериуми се однесуваат на системот на управување со односот кон вработените, добавувачите, клиентите и заедниците каде што компанијата функционира, додека оценката на корпоративното управување е насочено кон квалитетот на управувањето од страна на раководството на компанијата, платите и надоместоците на раководството, надворешните ревизии, внатрешните контроли, правата на акционерите итн.

Користењето на ESG критериумите во оценката на потенцијалните инвестиции е во голем пораст бидејќи сè повеќе инвеститори и издавачи ги користат податоците за ESG за да го поддржат нивното одлучување за инвестирање.

Растот делумно произлегува од регулаторните барања насочени кон институционалните инвеститори, како пензиските фондови и банките, но причина за пораст е и зголемената свесност на инвеститорите за одржливиот развој.

Практиката на ESG инвестирање започна во 1960-тите како општествено одговорно инвестирање, при што инвеститорите исклучуваа акции или цели индустрии од нивните портфолија врз основа на деловни активности како што се производството на тутун, алкохолни пијалаци, организирање на игри на среќа или коцкање или вмешаност во режимот на апартхејдот во Јужна Африка.

ESG практиките сега се цврсто инкорпорирани во агендите на институционалните инвеститори и управувачите со средства. Додека некои инвеститори го сметаа ESG како нешто повеќе од вежба со штиклирање пред неколку години, сега овој пристап претставува клучна алка од процесот на инвестирање, а регулаторните тела одиграа клучна улога во ова.

Всушност, усогласувањето со регулаторниот развој е еден од главните двигатели во прифаќањето на ESG, според истражувањето на Барнет Вадингам, спроведено меѓу пензиските фондови и управувачите со средства.

Анкетата покажува дека 91% од испитаниците велат дека еволуирачката регулатива и законските барања се клучен фактор зошто ги земаат предвид ESG размислувањата при нивното одлучување и спроведување на инвестициите.

Други причини вклучуваат управување со ризик (77%), препораки од советници (57%), побарувачка од членовите, корисниците и креаторите на политики (28%) и влијанијата од колегите (17%). (Извор: Barnett Waddingham, Sustainable Investor Insights Survey)

Сава пензиско друштво а.д. Скопје, зазема активен став за примената и почитувањето на ESG стандардите во процесот на инвестициското одлучување, во доменот на инвестиции во странски компании и македонски акционерски друштва.

Активно го следиме развојот на настаните на ова подрачје, особено развојот на регулативата на ова поле на светско ниво, насочена помеѓу другото и кон проблематиката на greenwashing, односно искажувањето на неосновани или погрешни тврдења за карактеристиките на одржливост и придобивките од инвестицискиот продукт.

Одлуките ги носиме критички и на рационална основа, позиционирајќи ги портфолијата на пензиските фондови на начин за кој имаме разумно уверување дека е во најдобар интерес на членовите на фондовите со кои управуваме.

Во однос на нашата изложеност кон странски финансиски инструменти, при разгледување на ESG перформансот на странските компании, во предвид се земаат повеќе показатели, соодветно групирани во трите подгрупи: животна средина, општествена и социјална одговорност и корпоративно управување.

Во отсуство на обврзувачка регулатива, пензиските фондови како институционални инвеститори и засегната страна од практиките на компаниите во кои се инвестирани средствата, играат клучна улога во подобрувањето на практиките на домашните компании.

Сава пензиско друштво а.д. Скопје водејќи се од својата визија за транспарентност и високи морални вредности, како и посветеноста на градење на одржливоста на пензискиот систем, човечката околина и општеството во целина, како одговорен управувач во низа македонски акционерски друштва, со примена на пристапот на активно сопствеништво (active ownership), за ESG практиките на компаниите зборува директно, преку учество на акционерски собранија, како и директен контакт со менаџментот на акционерските друштва, со цел подобрување на одржливоста на компаниите, како и намалување на економските ризици во иднина.

За учеството и активностите на Сава пензиско друштво а.д. Скопје при застапување на пензиските фондови на акционерските собранија на домашните компании може да се прочита детално на web страната на Друштвото, во делот каде се објавуваат Извештаите од учеството на акционерски собранија.