Tag: пензија плус

Развојот на македонскиот литературен јазик

Posted on by piksel_gy58ER

Јазикот како средство за комуникација, секогаш го врзуваме со определен народ, нација, на тој начин ги идентификуваме поединците, заедницата, додека пак стандардниот литературен јазик го поврзуваме со државата во која што се употребува и е официјален, службен.

Македонскиот јазик спаѓа во семејството на јужнословенските јазици и се наоѓа во источната подгрупа. Mестото на македонскиот јазик е во индоевропското семејство, односно словенските јазици јужна група и источна подгрупа на јазици. Покрај тоа што спаѓа во словенските јазици, македонскиот јазик, спаѓа и во балканските јазици.

Има определени особини по кои македонскиот јазик се разликува од останатите словенски јазици и тоа: немање падежи, односно деклинација, третосложен определен и динамичен акцент; удвоен предмет, минато време со помошниот глагол сум и глаголска придавка и минато идно време.

Македонскиот јазик во првата половина на XIX век се поклопува со просветителството, односно со погледите за јазикот на нашите претставници: Јоаким Крчовски, Кирил Пејчиновиќ и Теодосиј Синаитски. Нивното дело го продолжуваат учебникарите, кои го поставуваат прашањето за литературен македонски јазик: Ѓорѓија Пулевски, Партенија Зографски, Кузман Шапкарев и Јордан Константинов-Џинот.

Македонските говори рано започнале да развиваат извесни црти што ги изделуваат како целост во однос на говорите на соседните јужнословенски јазици. Македонскиот јазик покажал и посебен развиток и во однос на назалните согласки. Тука се појавила вокализација на еровите (редуциран вокал) и промена на назалните согласки кои се одделни појави и по хронолошки пат и по резултатите. Притоа, единствено, во македонскиот јазик дошло до изедначување на Ѧ со Ѣ, по губењето на назалниот призвук.                                                                                                                                                          

Кодификацијата на македонскиот литературен јазик, којашто е и официјално озаконување на литературниот јазик и негова практична примена, ја одразува македонската јазична практика и таа е поврзана со неколку историски настани, односно: со решението на Првото заседание на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава, со официјалното усвојување на македонската азбука и на македонскиот правопис.

Нешто подоцна во 1945 година, Комисијата составена од македонски филолози и од општествени дејци поднеле предлог за азбука и за правопис на македонскиот јазик, за, потоа, конечно на 7 јуни 1945 година да биде озаконет правописот. Како клучна фигура која има значаен придонес за кодификацијата на македонскиот литературен јазик и за стандардизацијата на литературно јазичната норма се јавува Блаже Конески.

Македонистиката како наука која ги проучува развојот, правописот и другите карактеристики на македонскиот јазик, започнува да се развива со голема брзина дури по обновувањето на македонската државност во 1944 година. Според тоа, со кодификацијата на современиот македонски литературен јазик и основањето на низа образовни и научни установи, чиј основен предмет на изучување е македонскиот јазик, се создаваат сите услови за непречено и објективно развивање на македонистиката како дел од светската наука за јазикот.

Неизбежен дел којшто следувал по прогласувањето на македонскиот јазик како службен јазик во 1945 година, е донесувањето на македонската азбука, којашто претставува официјално и единствено писмо на македонскиот јазик со службен статус на територијата на Република Северна Македонија. Таа се заснова на кирилицата со одредени измени приспособени на македонскиот гласовен систем.

Современата македонска азбука се темели на кирилската азбука на Крсте Петков Мисирков. Азбуката е составена од вкупно 31 буква, од кои 5 самогласки и 26 согласки.

Иако точниот број на говорители на македонскиот јазик како мајчин и како втор јазик не е точно познат, се претпоставува дека има помеѓу 1,5 милион и 3,5 милиони кои го говорат македонскиот јазик како мајчин.

Денес можеме да кажеме дека  македонскиот јазик по многу предизвици низ историјата, претставува целосно оформен и современ литературен јазик, но, сепак, не треба да се запре тука, бидејќи  јазикот е непресушен извор, којшто треба, пред сè, постојано да се негува, да се надградува и, секако, да се зачува, пренесувајќи го на идните поколенија.

Користени извори на информации:
makedonskijazik.mk
manu.edu.mk
www.macedonism.org
wikipedia.org

Ефектот на мултитаскингот во работењето

Posted on by piksel_gy58ER

Сѐ поголемиот обем на работа ја услови потребата да бидеме побрзи и поефикасни и нѐ принудува да работиме повеќе работи одеднаш. Решавањето на повеќе работи одеднаш е познато како мултитаскинг.

Мултитаскингот ни создава чувство на продуктивност, бидејќи решаваме повеќе рутински задачи, а притоа не правиме штета во квалитетот на извршувањето на тие задачи.

Меѓутоа, доколку беспомошно се вртиме во круг, работиме од сѐ по малку, а ништо не завршуваме до крај, тогаш се создава ефект на исцрпеност и фрустрација, со што  ќе резултира до зголемување на работните задачи.

Решавањето на повеќе задачи во еден момент оживеа во 90-тите години на XX век, кога е направено истражување за работната ефикасност при што е донесен заклучок дека работниците се попродуктивни извршувајќи повеќе работи одеднаш. Меѓутоа, практиката подоцна покажа дека мултитаскингот е добар само во случај на извршување на рутински работи кои не бараат поголема концентрација и внимание.

Постојат докази дека човекот кој работи две, три или пет комплексни работи одеднаш, не само што нема да биде продуктивен, туку постои шанса да биде и контрапродуктивен.

Така, многу истражувања и анализи се правени во изминативе години за ефектот на мултитаскингот во работењето. И сите резултати велат дека ние не сме толку добри, како што мислиме, во извршувањето на повеќе работи одеднаш. Според истражувањата, мултитаскингот ја намалува нашата продуктивност дури за 40 %, го забавува нашиот прогрес, влијае на нашиот фокус и ја намалува можноста за учење на нови информации.

Како заклучок на претходното, се поставува прашањето, кои штетни ефекти ги носи мултитаскингот?

  1. Ве пренасочува да мислите на квантитетот во извршувањето на обврските, но не и на квалитетот – при повеќе извори на информации, мозокот не е способен да утврди што е навистина важно за да се задржи во нашата меморија.
  2. Физички напор – при извршување на повеќе задачи одеднаш, ние го пренасочуваме вниманието од едел дел од мозокот до друг. За тоа е потребно многу енергија.
  3. Стрес – како резултат на зголемен физички напор поради извршување на две или повеќе задачи, ние не сме во можност до крај да ги извршиме работните задачи и се јавува стрес.

Но, истражувањата велат дека мултитаскингот нема само штетни ефекти. Мултитаскингот е вештина која се учи. Ако сакаме да ја развиваме нашата вештина за мултитаскинг, треба и ние повеќе да се едуцираме, да ги спознаеме техниките на работа и да вежбаме напорно. За да бидеме попродуктивни во извршувањето на повеќе работни задачи, треба да ги извршуваме оние задачи кои не се премногу тешки и комплицирани.

10 совети како паметно да управуваш со личните финансии

Posted on by piksel_gy58ER

Основа во сите дејства, од најосновните како, на пример, да стигнеш од точка А до точка Б, или најкомплексните, да се развие компјутерски код или проектирање и изградба на објект, е формирање на стратегија. Во управувањето на личните финансии, без разлика колкави биле тие, поставувањето на стратегијата на самиот почеток е од круцијално значење и во голема мера го дефинира успехот или неуспехот во овој процес.

Кај личните финансии една стратегија треба да ги има минимално следните параметри: цел која е изразена во апсолутна вредност или, пак, како очекуван годишен принос на вложените средства, моменталната состојба на средствата што се слободни за инвестирање како и можноста за месечно штедење и зголемување на инвестициското портфолио, временски хоризонт за исполнување на целта, прифатливо ниво на ризик или популарно кажано апетит за ризик, ликвидносните потреби или веројатноста за потрошувачка од инвестициското портфолио, даночните аспекти и управувањето со истите.

Дополнително, стратегијата може да вклучува и специјални околности, како, на пример, избегнување на инвестиции во одредени индустрии или, пак, одредени финансиски инструменти.

Откако ќе ја формулирате својата инвестициска стратегија (за што препорачуваме консултирање на пензиски или инвестициски советник или финансиски аналитичар) доаѓа делот на операционализација на истата. Во оваа фаза најважно е да ги имате сите информации за достапните финансиски продукти преку кои ќе почнете да ја остварувате својата стратегија.

За да направиш соодветна анализа на сите опции, и да донесеш одлука која ти ја сметаш за исправна, секогаш имај ги предвид овие 10 совети:

  1. Истражувај – Информирај се за инвестицискиот продукт пред да ги вложиш средствата во него. Проучи ги сите негови карактеристики, карактеристиките на Друштвото кое го издава или управува со тој инструмент и кои се лицата кои управуваат со тој продукт, нивното искуство, меѓународните лиценци и угледот во инвеститорската фела, разгледај го портфолиото на инвестиции и, секако, остварениот принос кој го има остварено до сега.
  2. Ризик – Секое вложување со себе носи и одреден ризик, кое е изразено како веројатност, за негативна или позитивна промена во неговата вредност. Информациите за вредноста на вложувањето и варијабилноста на неговата вредност во минатото се добар индикатор за неговата ризичност. Свесноста, дека вложувањето во одреден период може да изгуби од својата вредност, е многу важна во носењето на одлуката и значително може да влијае да не се носат лоши одлуки во лошо време, односно да не се продава, односно дезинвестира, во моменти кога финансискиот инструмент бележи пад на вредноста вообичаена за неговата природа.
  3. Внимателност – Чувајте се од изреките „Збогати се брзо“ и „Не можеш да изгубиш“. Ваквите понуди, најчесто, се со висок ризик.
  4. Планирање – Кога ќе го одредите буџетот, кој сакате да го инвестирате, секогаш мислете и на непланираните трошоци и инвестирајте одреден процент од вашето портфолио во ликвидни инструменти (флексибилни депозити, парични фондови и слично) за непредвидени потрошувачки потреби.
  5. Цел – Вложувајте секогаш во склад со своите цели дефинирани во вашата лична инвестициска стратегија.
  6. Доверливост – Информирајте се од доверливи извори и на официјалните страници на институциите. Направете неколку разговори со компетентни и стручни лица кои имаат долгогодишно искуство во оваа област.
  7. Трошоци – Проверете како надоместоците и приносот од инвестирањето  влијаат на резултатите од вложувањето.
  8. Диверзификација – Во превод: не инвестирајте сѐ што имате на едно место! Распоредете ги своите финансии на долгорочни, среднорочни и краткорочни вложувања.
  9. Трпение – Долгорочното и редовно вложување со сигурност ќе донесе резултат. Најголем непријател се вашите емоции и одлуките на кои тие ве наведуваат. Со други зборови, ако знаете дека не можете да бидете трпелив во периодите на пад на финансиските пазари и да не деинвестирате/продавате одреден инвестициски продукт во најлошиот можен момент, тогаш инвестирајте во сигурни инструменти со фискален принос како обврзници или депозити во банка.
  10. „Камата на камата“ – Кај некои финансиски продукти во текот на годината твоите вложени средства се зголемуваат поради „камата на камата“. Информирај се кои се овие продукти и внимателно одбери вложување во нив. Повеќе на темата во следниот блог пост: https://nikogassami.mk/investiranje/8-to-svetsko-chudo-slozhenata-kamatna-stapka/

Во основа, секоја лична инвестициска стратегија треба да почнува со лична пензиска стратегија, а тоа е обезбедување на соодветна заштеда за задржување на посакуваниот стандард на живеење во периодот кога вашиот работен век веќе е завршен. За овој ваш прв чекор кон управувањето со личните финансии на располагање ви се нашите пензиски советници кај  нашите деловни партнери НЛБ Банка и Сава Осигурување, како и достапноста на нашето Друштво преку сите канали на комуникација (телeфонски број 15500, емаил: kontakt@sava-penzisko.mk, web страницата sava-penzisko.mk).

Ве очекуваме за да ви помогнеме да го направите првиот чекор и да ја следите успешноста на вашата лична инвестициска стратегија.

Како да го заштитиме ̀рбетот при долготрајно седење

Posted on by piksel_gy58ER

Ако работата ви е канцелариска, сигурно седите долго време, што може да биде сериозна причина за болка во  ̀рбетот. Нашите тела се градени да стојат и да се движат во текот на денот. Седењето во долги секвенци може да предизвика значаен притисок на дискусите кои се наоѓаат помеѓу пршлените на  ̀рбетот и иритација на нервите.  ̀Рбетот е компресиран 30 % повеќе при седење отколку при стоење. 

Како долгогодишен паталец од болки во   ̀рбетот и тројна хернија на еден од дискусите во лумбалниот дел на  ̀рбетот, од кои последната мораше оперативно да се третира, решив со вас да споделам неколку совети кои ги имам добиено за заштита на  ̀рбетот.  

Можеби ќе звучи како добра теорија, сепак, јас сето напишано подолу, дисциплинирано (со ретки отстапки) го применувам и мислам дека секој од нас со малку желба за некаква позитивна промена, може да примени еден или повеќе од овие совети. 

Времетраење на седењето 

Ограничетe го времетраењето на седењето на 30-тина минути. По истекот на овој период, променете ја позицијата. Станете, направете неколку чекори низ канцеларијата, истегнете се, посетете колега во друга канцеларија, стојте додека телефонирате, упатете се до кујната по кафе или одете по подолгиот пат до тоалетот. Доколку грбот не ви дава сигнали кога да станете, тогаш наместете си аларм, кој ќе ве потсетува кога е време да ја промените позицијата. 

Истегнување 

Направете кратка пауза за истегнување, со неколку кратки вежби. Иако изгледа како губење на драгоцено време кога имате премногу работа, сепак, ќе ви помогне да се ослободите од тензијата која ја чувствувате во мускулите и да ја подобрите циркулацијата, што благопријатно може да дејствува на подобрена ефикасност во работата. 

Позиција 

Внимавајте на правилната позиција на вашето тело додека седите. Грбот треба да биде исправен и столицата да му дава поддршка. Аголот во лактите и колената треба да се движи од 90 до 120 степени. Мониторот треба да биде во висина на очите, а рацете да бидат поставени на работната површина. Пребарајте слики на интернет за правилна позиција при седење на работна столица. Во Сава пензиско друштво во интерните акти за безбедно извршување на работата се опфатени и насоки за правилно седење и оддалеченост од екранот, кои се корисни за нашите вработени. 

Набавете ергономска столица 

Изборот на ергономска столица, по можност со лумбална поддршка може да го намали притисокот кој го чувствуваме од долготрајното седење. Некои препорачуваат и столица со физиотопка, чие користење овозможува зајакнување на мускулите и превенирање на деформитетите на  ̀рбетниот столб. Ако се одлучите за столица со физиотопка консултирајте се со вашиот доктор, дали е подобро решение за вашиот  ̀рбет во споредба со ергономската столица. 

Електрично биро 

Доколку сте во можност набавете ергономско електрично биро, со приспособлива висина, кое ќе ви овозможи менување на положбата во текот на денот од седечка во стоечка положба  и обратно. 

Пешачење 

За луѓето со болка во  ̀рбетот и дегенеративни промени во дискусите, некои вежби и спортови можат да бидат премногу интензивни, па дури и ризични. Затоа тие не ретко се откажуваат од вежбање. Пешачењето е форма на вежбање кое не е интензивно, овозможува подобрена циркулација и ги обезбедува меките ткива со потребните хранливи материи. Потрудете се да пешачите околу 8.000 чекори дневно. Поставете си цел и мерете го нејзиното постигнување. 

Пливање 

Медицинските лица најчесто го препорачуваат пливањето за оние кои имаат болки во  ̀рбетот. Пливањето овозможува лачење на ендорфин и други хормони на среќа, што го релаксираат нервниот систем и ја ослободуваат напнатоста во мускулите која е често причина за болка. Кога сме во вода телото лебди и се намалува притисокот на зглобовите, за разлика од ефектот во други спортови. Дополнително, при пливање се зајакнуваат мускулите кои се потребни за добра поддршка на  ̀рбетот.  

Секуларните мегатрендови како алатка за обезбедување на долгорочен раст и одржливо инвестирање

Posted on by piksel_gy58ER

„Посветено работиме и градиме друштво, кое е препознатливо по грижата за своите членови, транспарентноста и високите морални вредности, како и по својата активна улога во одржливоста на пензискиот систем, човечката околина и општеството во целина“.

Ова е визијата на Сава пензиско друштво. Намерата за обезбедување на долгорочен раст, односно принос за членовите на фондовите со кои управуваме, Сава пензиски фонд и Сава пензија плус, подразбира континуирано следење и приспособување во согласност со глобалните трендови кои директно влијаат на работењето на секоја индустрија, компанија, односно инвестиција направена за сметка на нашите осигуреници.

Токму затоа, нашето Друштво, во чекор со светските инвестициски практики, во фокусот на инвестициската активност, ги става глобалните мегатрендови кои се дефинирани како двигатели на денешницата, но и на периодот којшто следува.

Внимателното следење и искористување на низата потенцијали кои ги нудат долгорочните трендови, несомнено ќе придонесе за повисок принос во текот на целиот инвестициски период, и тоа е одлучувачки фактор за нашата одлука соодветно да се позиционираме.

Климатските промени, промените поврзани со технолошкиот напредок и демографските, односно социјалните случувања на глобално ниво, се трите клучни секуларни трендови и истите се појдовна точка за низа дополнителни анализи, со цел максимално изложување кон истите.

Од аспект на климатските промени, се дистанцираме од фосилните горива, а инвестираме во чисти, обновливи извори на енергија, технологија која придонесува до енергетска ефикасност и соодветно се позиционираме со цел максимизирање на придобивките од тековната енергетска транзиција.

Поддржуваме инвестиции во компании кои ефикасно ги искористуваат ограничените природни ресурси, внимателно го селектираат отпадот или обезбедуваат соодветна инфраструктура, особено во ниско развиените земји, каде животниот стандард сѐ уште е на незадоволително ниво.  

Кај технологијата, која се карактеризира како дисруптивна, односно можеби е најзначајниот двигател на времето во кое живееме, во фокусот на нашето внимание, при селекцијата на инструментите за инвестирање, се инвестициите во паметни уреди, вештачка интелигенција, cloud технологија и роботика.

Ги следиме промените во финансискиот сектор, но и во автомобилската индустрија и секторот за транспорт, воопшто, па инвестираме во електрични автомобили и технологијата која го помага развојот на трендот на електрификација на превозните средства.

Демографските промени укажуваат на потребата за предвидување на потрошувачката од страна на различни демографски, но и социјални структури. Стареењето на светската популација, укажува на потенцијалот кај фармацевтската индустрија и здравството и препознавање на бројните медицински иновации.

Навиките на потрошувачите никако не треба да останат незабележани, истите се менуваат и потребно е континуирано следење на променетите преференции за производи и услуги од различни сектори. На пример, пандемијата со КОВИД-19 придонесе за фокусирање кон здрав начин на живот. Електронската трговија и видеоигрите, исто така, имаат учество во инвестициите на портфолијата на фондовите.

Зошто сметаме дека ова е значајно?

Како прво, променетиот инвестициски пристап треба да послужи во подигањето на јавната свест за значењето на одредени промени, кои во ниту еден момент не смеат да бидат игнорирани.

Како второ, значењето на долгорочните перспективи е од суштинско значење за инвестициите на пензиските фондови, кои, секако, треба да придонесат до одржливост на долг рок. Како трето, секако, овие промени се во согласност со очекувањата за позитивните идни импликации врз приносите, односно нашите убедувања дека истите ќе се исплатат и ќе генерираат профит за сметките на осигурениците.

Дополнително, пристапот е солидна алатка на процесот за управување со ризиците и обезбедува основа за навремено детектирање на специфичните, но и системските ризици.

Тематскиот пристап на инвестирање, подразбира способност за фокусирање од една, но динамичност и флексибилност од друга страна. Тоа говори за нашата континуирана грижа за членовите на фондовите со кои управуваме  и заложбата за максимирање на профитот, за сметка на преземениот ризик.

Објаснувањето на пристапот имплицира транспарентност, но и подготвеност за дополнителна едукација на пензиските штедачи. И за крај, во овој процес не сме (сте) сами.

Нашата цел е заедничка- оплодување на пензиската заштеда на осигурениците и обезбедување на долгорочна стабилност и одржливост, а токму тоа е суштината на овој инвестициски пристап.

Зошто софтверските инженери треба да планираат предвремена пензија?

Posted on by piksel_gy58ER

Само неколкумина можат да останат во светот на програмирањето цел живот. Најголем дел од софтверските инженери ќе треба да се адаптираат, да се пренасочат кон повеќе менаџерска работна позиција или пак порано да се пензионираат. Ова е причина повеќе, софтверските инженери да размислуваат за дополнителна заштеда за пензионерски денови, во доброволен пензиски фонд.

Секако ќе има и инженери кои ќе си останат на своето работно место до пензионирање, па така инвестираните средства во доброволниот пензиски фонд ќе бидат само дополнителна заштеда која ќе помогне да се задржи животниот стандард по влегување во пензија.

Во продолжение од текстот можат да се видат причините зошто инженерите треба да ја планираат својата иднина и да инвестираат во доброволниот пензиски фонд:

  1. Високи приходи

Приходите на софтверските инженери се доста високи. Просечна нето плата на компјутерските програмери во август 2021 година во Р.С. Македонија изнесува 73.805,00 денари (извор: https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?id=40&rbr=13782).

Затоа тие имаат можност да заштедат и да инвестираат одредена сума на пари кои ќе можат да ги користат за да се пензионираат и пред да остварат право на старосна пензија, со навршени 62 години за жени, односно 64 години, за мажи.

  • Висок стрес на работното место

Да се биде софтверски инженер е прилично стресно. Како прво, се се случува брзо. Учењето на нови работи е секојдневна работа и потребно е секогаш да се биде информиран за различните случувања. Некои луѓе едноставно не сакаат да учат кога ќе достигнат одредена возраст.

Во светот на софтверските инженери конкуренцијата е огромна и сосема нормално е дека се раѓаат нови таленти кои можат да бидат потенцијална закана за сегашните програмери да ја изгубат својата работна позиција.

Секако дека ова зависи и од компанијата во која работат, но едно е јасно дека за да се работи како програмер е потребно многу концентрација, фокус и вложување во себе, а понекогаш и продолжување на кариерата во области на менаџмент и управување со луѓе.

  • Староста

Како што заклучивме и претходно, оваа индустрија е базирана на промени, особено последниве децении, па така со стареење и процесот да се биде конкурентен на пазарот со стареење е уште потежок. Кога вработените имаат деца, тоа уште повеќе им отежнува да се во тренд со последните случување и да ги знаат најновите работи кои секојдневно се случуваат.

Како факт исто така може да се спомене и дека доколку сакате да се вработите после 50 години тоа е многу потешко, бидејќи и покрај огромното искуство младите луѓе ќе претставуваат конкуренција за да работат и со помала заработувачка.

Имајќи ги во предвид горенаведените причини, аналитичката способност на софтверските инженери може да им помогне да си направат сопствен план и да си ја испланираат иднината уште сега. За таа цел на нашата веб страна може да се најде и информативен калкулатор кој може да им помогне на сите заинтересирани лица да си направаат индивидуална пресметка и уште сега да почнат да штедат во доброволниот пензиски фонд.

Три чекори до финансиска слобода

Posted on by piksel_gy58ER

Секојдневно читаме разни животни приказни на луѓе кои биле родени во сиромаштија, во текот на животот постигнале успех и сега живеат во големо изобилство и богатство. Има многу вакви примери кај врвните спортисти, холивудските ѕвезди, лица од светот на бизнисот и иновациите.

Тоа се луѓе кои се екстремно успешни и имаат способност и стекната слава да заработат десетици милиони долари годишно. Нивниот живот е многу често јавно презентиран на социјалните медиуми како Facebook, Instagram и слични каде може да се видат слики од нивни летувања, каков посед и јахти имаат, каков живот живеат – нешто што е незамисливо за обичниот човек без разлика на кој дел од светот живее. Не е чудно зошто овие социјални медиуми се забранети во комунистичките земји каде би требало да владее поголема еднаквост помеѓу луѓето – Северна Кореја, Куба и слично.

За да може човек да стекне огромно богатство, тој треба да биде во врвот на својата професија или да биде иноватор и претприемач, на глобално ниво. Очигледно е дека и покрај големата амбиција да станеме богати и славни, да се постигне таков успех е неверојатно тешко, но не и невозможно.

За жал, јас не ги знам тајните на патот до огромниот успех и слава, но она што го знам е како да се осигурам и да си ги постигнам финансиските цели и слобода без компромиси и без напуштање на големите идеи и сонови.

Во продолжение на текстот се понудени три едноставни чекори кои доколку правилно се применуваат – дефинитивно водат до твојата финансиска слобода.

  1. Вработи се и имај личен развој.

Првиот чекор за да станеш финансиски слободен е да се вработиш, да бидеш трудољубив и напорно да работиш, и задолжително да учиш нови вештини. Со трудољубивост и со учење на нови вештини ќе станеш подобар и попродуктивен работник за твојата компанија. Без никаков сомнеж ова ќе биде препознаено од твојата компанија – и компанијата дефинитивно ќе те вреднува повеќе – односно ќе добиеш повисока плата. Ако твоите нови подобрени вештини не бидат препознаени од компанијата каде моментално работиш, без сомнение ќе бидат препознаени од друга компанија на пазарот на труд – и ти дефинитивно ќе ја добиеш твојата заслужена награда.

  • Не ја троши целата плата и штеди.

Без разлика какви вештини имаш и колку пари заработуваш, ти нема да можеш да станеш финансиски слободен ако не штедиш еден дел од твојата плата. Ако си млад и сега започнуваш со работа, можеби твојата плата е прениска за да може да штедиш. Во овој случај, треба да настојуваш да ги подобриш твоите вештини и напорно да работиш за да можеш да заработиш повеќе – и да имаш можност да штедиш. Исто така во рамки на овој чекор треба да го следиш и правилото: Никогаш не троши повеќе од тоа што го заработуваш.

  • Инвестирај ја мудро твојата заштеда.

Кога успешно ќе ги усовршиш првите два чекори, ќе забележиш дека твојата банкарска сметка ќе почне да расте. Практично со секој изминат месец на твојата сметка ќе останува разликата од твојата плата и твоите трошоци – односно заштедата што ја создаваш.

Сега, доаѓа на ред третиот чекор – а тоа е мудро да ја инвестираш твојата заштеда. Тоа значи да најдеш погоден начин каде да ги вложиш твоите заштедени пари и да оствариш одреден принос кој соодветствува со нивото на ризик од самото вложување. Еве неколку достапни алтернативи за вложување:

  • Орочување на депозит во банка,
  • Купување стан со намера за издавање,
  • Вложување во доброволен пензиски фонд,
  • Вложување во инвестициски фонд,
  • Самостојно вложување во хартии од вредност, и слично.

Да разгледаме пример, месечна нето плата од 600ЕУР, месечни трошоци – 400ЕУР, месечна заштеда од 200ЕУР. Доколку приносот на твојата заштеда е 5% годишно, состојбата на твојот имот би била следната[1]:

месецнето платамесечни трошоцизаштедазаштеда – кумул.состојба на имотразлика
16004002002002011
26004002004004022
36004002006006055
46004002008008088
56004002001.0001.01212
…      
12060040020024.00030.9986.998
24060040020048.00081.49233.492
36060040020072.000163.74091.740
48060040020096.000297.713201.713

Од табелата погоре може да се забележи дека твоето вложување расте со секој изминат месец. Со порастот на твоето вложување, расте и твојот имот како и основата за вкаматување. Од табелата може да се заклучи дека со месечна заштеда од 200ЕУР и со каматна стапка од 5% – состојбата на твојот имот ќе достигне речиси 300 илјади ЕУР по истек на 40 години. Просечниот работен век на човекот е околу 40 години и доколку се следат овие чекори дефинитивно може да се постигне резултатот погоре.

Исто така може да се забележи и ефектот на „сложената каматна стапка“ (линк до претходен блог – 8мо светско чудо) кој е многу моќен сојузник. Во првите месеци приносот е незначителен – неколку ЕУР, додека после 30-тата година се мери во стотици илјади ЕУР.  

[1] Заради поедноставување, ќе претпоставиме дека за целиот период стапката на инфлација ќе биде 0%. Стапка на инфлација дефинитивно ќе има и на страна на трошоци но и на страна на приходи (пораст на плата). Инфлацијата значајно влијае и на состојбата на твојот имот.

5 совети за градење на односи со колегите во услови на хибриден модел на работа

Posted on by piksel_gy58ER

Сите знаеме дека доколку имаме добар пријател на работа тоа може многу да ни помогне да имаме уште поголема сатисфакција при работењето, а задоволен вработен постигнува подобри резултати во работата.

Сега, во време на Ковид пандемија, кога во компаниите се практикува хибриден модел на работа, односно работа од дома и работа од канцеларија, пријателството со колегите ни е уште поважно.

Додека работиме од дома и додека практикуваме социјална дистанца, пријателите се многу важни за нашето ментално здравје и благосостојба.  Тие можат да ни помогнат да изградиме подобра перспектива, да имаме поголема самоконтрола и да го дадеме најдоброто од себе, како на работа така и во општеството во целина.

Дури и додека работиме од дома и не сме секогаш физички на работа, пријателството е од фундаментално значење за социјалниот живот.

Бројни истражувања откриваат дека добрите односи со колегите и соработката се многу важни за успешна работа. Во продолжение 5 совети за градење и одржување на пријателството со колегите особено во услови кога не сме во канцеларија сите заедно.

  1. Заедничко работење

Еден од најдобрите начини да се гради и одржува пријателство на работа е всушност самата работа. Иако и тим билдинг е убаво да се има, сепак заедничкото работење на сериозни проекти и самата соработка помагаат да се влијае позитивно на пријателството.

  • Избегнување конкуренција

Иако конкуренцијата се чини дека е дел од секоја работа, многу е важно да се најдат начини таа конкуренција да се насочи само кон надворешноста на компанијата.

  • Да си помагаме едни на други

Да се трудиме да го дадеме најдоброто од себе, за да и другите го направат истото. Помагајте и бидете одговорни за луѓето околу себе и на тој начин ќе се зацврстат односите со колегите на работа.

  • Да бидеме реални

Понекогаш давањето поддршка на некој од колегите коj се соочува со посериозен проблем, а притоа да се биде реален е од особено значење за решавање на проблемот. Многу е подобро да се биде искрен во тој момент отколку само да се каже дека “ти го можеш тоа”.

  • Да се слушаме едни со други

Ново истражување од Универзитетот Вејк Форест покажува дека нивото на кортизолот се намалува кога сме поддржани од колега или претпоставен кој ги слуша и знае нашите чувства. Тоа е од особено значење и на работното место за да се намали стресот и да се постигнат уште подобри резултати.

Околностите во кои се работи за време на Ковид пандемијата, во кои работиме од дома и немаме можност за физички контакти, ги направија пријателствата уште поважни за сите нас. Без разлика низ што поминуваме и колку години имаме, пријателите можат да ни помогнат да го дадеме најдоброто од себе и притоа да се изградат односи на работа кои ќе ни помогнат да напредуваме како на професионален, така и на личен план.

Повеќе од 30 милиони денари приливи од камати во Сава пензиски фонд и Сава пензија плус

Posted on by piksel_gy58ER

Ве информираме дека во периодот од 14.10.2021 – 23.10.2021 година во пензиските фондови со кои управува Сава пензиско друштво а.д. Скопје, пристигнати се приливи од камати во вкупен износ од 30.473.841,00 денари.

Подетално, на сметката на Сава пензиски фонд (Отворен задолжителен пензиски фонд) пристигнаa приливи од камати во износ од 461.594,00  денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 29.438.315,00 денари.

На сметката на Сава пензија плус (Отворен доброволен пензиски фонд) пристигна прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 573.932,00 денари.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензискиот фонд, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондот и пропорционално се распределуваат на нивните сметки.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на финансиските извештаи, кои се објавуваат на веб страната на Друштвото.

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Сегашната криза, идните пензии и алтернативните вложувања

Posted on by piksel_gy58ER

Демографските предизвици со кои се соочуваат повеќето развиени и не толку развиени држави во годините зад нас доведоа до редизајнирање на пензиските системи и преземање на дополнителни мерки кои се насочени кон обезбедување на долгорочни извори на приходи, пред се заради обезбедување на соодветни приходи за идните пензионери.

Неповолните трендови доведоа и до некаде поуспешно, а некаде помалку успешно, кревање на свесноста дека стареењето на населението, особено кога е придружено со одлив на работна сила, на долг рок се очекува да има негативно влијание како врз приливите и финансиската кондиција на државните пензиски фондови, така и врз буџетските приходи.

Ширењето на пандемијата на Ковид-19 доведе до силна фискална поддршка која резултираше, но и понатаму ќе резултира со раст на задолженоста и на буџетските дефицити, што неминовно ќе има негативно влијание врз подготвеноста на државите во иднина да издвојуваат повеќе средства за исплата на пензии и за останати форми на буџетски расходи од социјален карактер.

Оттука од голема важност е потенцирање на потребата за излегување од зоната на комфорност и гледање подалеку, заради осознавање на потребата од долгорочно и дисциплинирано штедење, за себе и за сопствената иднина.

На глобално ниво, справувањето со последиците од глобалната финансиска криза од 2008 година, на кое се надоврза справувањето со економските последици од актуелната пандемија, доведе до рекордни нивоа на ликвидност на пазарите на капитал.

Оваа ликвидност имаше и има за цел поддршка на економиите, но и се рефлектира врз вреднувањата на повеќето класи на инструменти, особено традиционалните класи како што се акциите и обврзниците, што се должи, помеѓу другото, и на релативно повисокото ниво на достапност на овие класи на инструменти.

Високата ликвидност на глобално, но и на локално ниво се рефлектираше и врз пад на каматните стапки на депозитите во домашни банки и домашните државни обврзници, што домашните институционални инвеститори ги изложи на “ризик од реинвестирање“, односно ситуација во која значителен дел од законски регулираниот инвестициски универзум нуди можности за инвестирање под услови кои би се рефлектирале неповолно врз приносите на членовите на пензиските фондови.

Трендот на “поскапување“ кај традиционалните класи на инструменти во изминатиот период доведе до тоа пензиските фондови низ светот, во настојувањето на своите членови да им обезбедат соодветна стапка на принос на долг рок, да алоцираат дел од вложувањата кон алтернативни инвестиции.

Доколку се земат предвид очекуваните приноси на алтернативните класи на инструменти во споредба со оние на традиционалните класи, ваквата тенденција е повеќе од разбирлива, но е можна таму каде што законската рамка тоа го дозволува.

Само за пример, изложеноста (директна и индиректна) на пензиските фондови на Австралија, Канада и Финска кон недвижности, како форма на алтернативни вложувања, на крајот од 2018та година се движеше помеѓу 10% и 15% од вкупните средства.

Детални податоци за овој тренд и за состојбите на крајот од 2019та година во земјите членки на ОЕЦД се достапни во годишниот Извештај на ОЕЦД за пензиските системи.

Алтернативните вложувања се хетерогена класа на инструменти која опфаќа повеќе категории, со различен профил на ризичност, но и со различна достапност од повеќе причини, вклучувајќи различни нивоа на минимални вложувања во случаи кога истите се пропишани како услов, специфични карактеристики на самото вложување и останати фактори.

Сепак, вклучувањето на алтернативните вложувања во портфолијата на долгорочните инвеститори во кои се вбројуваат и пензиските фондови, имаат изразени диверзификациски ефекти, што пак има стабилизирачко влијание врз вкупните приноси.

Идните пензии се прашање кое спаѓа во доменот на долгорочно планирање и кое бара стратешки пристап, заради сензитивноста, комплексноста и социјалната димензија на истото.

Светот се менува, а се менува и големината на пензиските фондови како природен процес. Порастот на средствата под управување, во отсуство на регулаторни приспособувања, со текот на времето може да доведе до тоа дефинираните ограничувања да станат несоодветни за големината на фондовите.

Имајќи ги предвид и овие аспекти, измени во регулативата кои би значеле проширување на инвестицискиот универзум, помеѓу останатото и во делот на алтернативните вложувања, на начин кој ќе биде во интерес на членовите и пензионираните членови на пензиските фондови, би значеле поддршка на домашните управувачи со пензиски фондови да обезбедат соодветни долгорочни стапки на принос за своите членови.