Tag: penzisko

Како компаниите да се поврзат со своите вработени?

Posted on by sava_blog_dev

Отвореното комуницирање со вработените, препознавањето на добро завршената работа и давањето простор за раст значително ќе го подобри нивниот ангажман и патеката по која треба да се движи една компанија.

Каква разлика би направила една компанија која може да го предизвика секој од вработените да решава проблеми, да дава препораки, да ги изразува своите нови идеи и да се грижи за клиентите? Одговорот е едноставен – неизмерно многу.

Секоја компанија денес има потреба од вработени кои се ентузијасти и кои го даваат најдоброто од себе на работа. На компаниите им е потребно тоа не само од најдобрите вработени, туку и од секој вработен, за да бидат конкурентни на пазарот, да опстанат, да напредуваат.

Единствениот елемент што ја разликува една компанија од друга, повеќе од било што друго се луѓето и напорот што го вложуваат.

Поврзувањето на вработените е повеќе од обичен социјален ангажман. Тоа е заедничка визија, мисија и вредности на една компанија. Поврзувањето на вработените создава компаниска култура која не само што е инклузивна, туку и обезбедува вистинско чувство на припадност и промовира прогресивни идеи, иновации, а со тоа и раст на бизнисот.

Таквата компаниска култура е заразна и развива вработени кои уживаат во својата работа, пристапуваат кон работата со итност, ентузијазам и на проактивен начин.

Како се создава една таква работна сила? Првиот чекор е да се проценат нивоата на поврзаност на вработените едни со други, како и со вашиот бизнис. Тоа може да се дознае доколку одговорите на следните прашања:

  1. Дали вашите вработени одат над своите можности и чекор подалеку за да им помогнат на своите соработници?
  2. Дали се тука еден за друг и си помагаат?
  3. Дали вашите вработени се посветени на компанијата и го имаат на ум нејзиниот најдобар интерес?
  4. Дали вашите вработени се трудат да се подобрат себеси и да го подобрат својот квалитет на работа?

Компаниите сè повеќе се свесни за важноста на тоа да имаат добра организациска клима, задоволни и ангажирани вработени, кои со страст и ентузијазам ќе ја извршуваат својата работа. Во овој контекст се повеќе компании преку посебно креирани анкети го осознаваат мислењето на своите вработени за организациската клима, нивното задоволство и нивниот ангажман.

Во Сава пензиско друштво направивме вакво истражување од кое произлегоа одлични резултати од кои може да се заклучи дека:

  • Во однос на организациската клима, вработените меѓусебно си помагаат во заедничкото создавање и се задоволни од работната средина, а просечната оценка согласно утврдената анкета е 4,21 (на скала од 1 до 5);
  • Во однос на задоволство на вработените, тие се изјаснуваат дека се целосно задоволни од нивната моментална работа, па така утврдената просечна оценка изнесува 4,32 (на скала од 1 до 5);
  • Дури 75% од анкетираните вработени се изјасниле дека својата работа ја извршуваат енергично и со страст, што значи дека имаме висок процент на ангажирани вработени. Куриозитет во резултатите од нашето истражување е дека неангажирани вработени нема, односно ниту еден наш вработен не изразува незадоволство од извршување на работата.

Резултатите кои ги добивме во нашето мерење се споредуваат со индекси и просечни резултати на група компании и со задоволство можевме да констатираме дека оценките кои ги даваат нашите вработени се значително повисоки, што ја позиционира нашата компанија како компанија со добра организациска клима и задоволство на вработените.

Правило 50/30/20 за буџетирање

Posted on by sava_blog_dev

Основата на правилното буџетирање се заснова на познатата сметководствена равенка:  Приходите = Расходите. Тоа значи дека нето месечните приходи/приливи (откако ќе се платат придонеси и данок) треба да се распределат така што ќе ги покријат сите категории на расходи/одливи (во кои се вклучуваат и заштедите).

Правилото 50/30/20 е лесен метод за буџетирање кој може да ви помогне ефикасно и одржливо да управувате со вашите финансии. Основното правило е да го поделите вашиот месечен приход  во три категории: 50% за основни потреби, 30% за желби и 20% за заштеди или отплата на долг.

Избалансираната распределба на трошоците во дадените категории е чекор кон поефикасна алокација на вашите финансиски ресурси и овозможува лесно и едноставно следење на трошоците.

Еве како изгледа буџетот што се придржува до правилото 50/30/20:

  1. Потрошете 50% од вашите финансии на основни потреби

50% од вашиот приход треба да ги покрие вашите најпотребни трошоци – плаќања за сите основни работи без кои би било тешко да се живее, а тука спаѓаат: месечна кирија, режиски сметки, транспорт, осигурување и исхрана. 

Доколку трошоците за основни потреби надминуваат 50% од месечните примања, треба да се согледа дали и каде може да се намалат трошоците. Така на пример, да се одлучите за друг вид на транспорт или за наоѓање на нови начини да заштедите пари додека купувате намирници.

  • Потрошете 30% од вашите финансии на желби

Следењето на правилото 50/30/20 не значи дека не можете да уживате во вашиот живот. Тоа едноставно значи да бидете посвесни за вашите пари со наоѓање области во вашиот буџет кои се  непотребно трошење и истите да се намалат или елиминираат.

Ако сте збунети околу тоа дали нешто е потреба или желба, едноставно запрашајте се: „Дали би можел да живеам без ова?”-Ако одговорот е да, тоа е веројатно желба.  Желбите се дефинирани како несуштински трошоци – работи на кои избирате да ги трошите парите, иако би можеле да живеете без нив, ако треба. Тука може да се вклучат: ресторани, облека, теретана, излегување, театар, кино и патување.

  • Заштедете 20% од вашите финансии

Со оглед на тоа што 50% од вашиот месечен приход оди за вашите потреби и 30% се распределуваат на вашите желби, останатите 20% може да се стават за постигнување на вашите цели за штедење или за враќање на сите неподмирени долгови, како рати за кредит.

Постојаното одвојување на 20% од вашата плата секој месец, може да ви помогне да изградите подобар, поиздржлив план за штедење, без разлика дали вашата крајна цел е краткорочно инвестирање како, креирање на фонд за итни случаи, купување автомобил или реновирање, или долгорочни инвестициски планови, како инвестирање во инвестициски фондови, акции, недвижности или доброволно пензиско осигурување.

Преку инвестирање на средства во доброволните пензиски фондови, се јавува нов извор на примања кои  ќе ни овозможат и подобар животен стандард. Доброволниот фонд – Сава Пензија Плус овозможува флексибилно инвестирање, согласно Вашите финансиски и временски можности. За повеќе информации за доброволниот фонд кликнете тука или обратете се до нашите пензиски советници.

Теодора Пана

Најнови информации за приливи во пензиските фондови управувани од Сава пензиско друштво

Posted on by sava_blog_dev

Почитувани членови и пензионирани членови,

Ве информираме дека во периодот од 01.04.2022 – 10.04.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаa приливи од камати во износ од 1.385.012,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 7.219.871,00 денари, како и приливи од дивиденди во износ од:

–      730,62 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

–      11.887,83 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, пристигна прилив од каматa во износ од 21.537,00 денари  по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од каматa од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 265.995,00 денари.

Исто така пристигна и прилив од дивиденда во износ од:

–      21,88 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

–      335,80 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и пропорционално се распределуваат на нивните сметки.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/finance/financial-report/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Развојот на македонскиот литературен јазик

Posted on by sava_blog_dev

Јазикот како средство за комуникација, секогаш го врзуваме со определен народ, нација, на тој начин ги идентификуваме поединците, заедницата, додека пак стандардниот литературен јазик го поврзуваме со државата во која што се употребува и е официјален, службен.

Македонскиот јазик спаѓа во семејството на јужнословенските јазици и се наоѓа во источната подгрупа. Mестото на македонскиот јазик е во индоевропското семејство, односно словенските јазици јужна група и источна подгрупа на јазици. Покрај тоа што спаѓа во словенските јазици, македонскиот јазик, спаѓа и во балканските јазици.

Има определени особини по кои македонскиот јазик се разликува од останатите словенски јазици и тоа: немање падежи, односно деклинација, третосложен определен и динамичен акцент; удвоен предмет, минато време со помошниот глагол сум и глаголска придавка и минато идно време.

Македонскиот јазик во првата половина на XIX век се поклопува со просветителството, односно со погледите за јазикот на нашите претставници: Јоаким Крчовски, Кирил Пејчиновиќ и Теодосиј Синаитски. Нивното дело го продолжуваат учебникарите, кои го поставуваат прашањето за литературен македонски јазик: Ѓорѓија Пулевски, Партенија Зографски, Кузман Шапкарев и Јордан Константинов-Џинот.

Македонските говори рано започнале да развиваат извесни црти што ги изделуваат како целост во однос на говорите на соседните јужнословенски јазици. Македонскиот јазик покажал и посебен развиток и во однос на назалните согласки. Тука се појавила вокализација на еровите (редуциран вокал) и промена на назалните согласки кои се одделни појави и по хронолошки пат и по резултатите. Притоа, единствено, во македонскиот јазик дошло до изедначување на Ѧ со Ѣ, по губењето на назалниот призвук.                                                                                                                                                          

Кодификацијата на македонскиот литературен јазик, којашто е и официјално озаконување на литературниот јазик и негова практична примена, ја одразува македонската јазична практика и таа е поврзана со неколку историски настани, односно: со решението на Првото заседание на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава, со официјалното усвојување на македонската азбука и на македонскиот правопис.

Нешто подоцна во 1945 година, Комисијата составена од македонски филолози и од општествени дејци поднеле предлог за азбука и за правопис на македонскиот јазик, за, потоа, конечно на 7 јуни 1945 година да биде озаконет правописот. Како клучна фигура која има значаен придонес за кодификацијата на македонскиот литературен јазик и за стандардизацијата на литературно јазичната норма се јавува Блаже Конески.

Македонистиката како наука која ги проучува развојот, правописот и другите карактеристики на македонскиот јазик, започнува да се развива со голема брзина дури по обновувањето на македонската државност во 1944 година. Според тоа, со кодификацијата на современиот македонски литературен јазик и основањето на низа образовни и научни установи, чиј основен предмет на изучување е македонскиот јазик, се создаваат сите услови за непречено и објективно развивање на македонистиката како дел од светската наука за јазикот.

Неизбежен дел којшто следувал по прогласувањето на македонскиот јазик како службен јазик во 1945 година, е донесувањето на македонската азбука, којашто претставува официјално и единствено писмо на македонскиот јазик со службен статус на територијата на Република Северна Македонија. Таа се заснова на кирилицата со одредени измени приспособени на македонскиот гласовен систем.

Современата македонска азбука се темели на кирилската азбука на Крсте Петков Мисирков. Азбуката е составена од вкупно 31 буква, од кои 5 самогласки и 26 согласки.

Иако точниот број на говорители на македонскиот јазик како мајчин и како втор јазик не е точно познат, се претпоставува дека има помеѓу 1,5 милион и 3,5 милиони кои го говорат македонскиот јазик како мајчин.

Денес можеме да кажеме дека  македонскиот јазик по многу предизвици низ историјата, претставува целосно оформен и современ литературен јазик, но, сепак, не треба да се запре тука, бидејќи  јазикот е непресушен извор, којшто треба, пред сè, постојано да се негува, да се надградува и, секако, да се зачува, пренесувајќи го на идните поколенија.

Користени извори на информации:
makedonskijazik.mk
manu.edu.mk
www.macedonism.org
wikipedia.org

Зелените обврзници како инструмент за финансирање на одржлив развој

Posted on by sava_blog_dev

Во последно време сме сведоци на акцентирањето на глобалниот концепт за одржлив развој, што, всушност, претставува предизвик со кој се соочува секоја индивидуа, држава, а и светот, воопшто, сè со единствена цел да се обезбеди континуирано зголемување на квалитетот на животот и благосостојбата во државата и да се обезбеди одржлив развој за сегашните генерации без, притоа, да се загрози можноста за задоволување на потребите на идните генерации.

Имајќи го предвид тоа, зелените обврзници се еден од инструментите кои можат да одиграат важна улога во напорите за обезбедување на одржлив развој.  

Што се, всушност, зелени обврзници и кои критериуми треба да ги исполнуваат? Зелените обврзници се какви било обврзнички инструменти каде нето-прибраните средства (прибрани средства намалени за трошоците за нивно издавање) или нивниот  еквивалентен износ ексклузивно ќе бидат употребени за финансирање или рефинансирање, делумно или целосно, нови и/или постојни подобни зелени проекти и кои се усогласени со Принципите на зелени обврзници (ПЗО) при Меѓународната асоцијација на пазарот на капитал (ICMA).

Што претставувват Принципите на зелени обврзници?
ПЗО се доброволни насоки кои препорачуваат транспарентност и обелоденување и промовираат интегритет поради развој на пазарот на зелени обврзници со појаснување на пристапот на издавање на овие инструменти.

ПЗО се наменети за широка употреба на пазарот, бидејќи ги насочуваат издавачите кон клучните компоненти за лансирање на кредибилни зелени обврзници; им помагаат на инвеститорите преку промовирање достапност на информации потребни за оценување на влијанието врз животната средина од зелените обврзници во кои би инвестирале и им асистираат на преземачите на ризик (underwriters) нудејќи витални чекори кои ги олеснуваат трансакциите и го зачувуваат интегритетот на пазарите.

ПЗО препорачуваат јасен процес на обелоденување за издавачите, кои инвеститори,  банки, преземачи на ризик и останати можат да го користат за да ги разберат карактеристиките на која било зелена обврзница. ПЗО ја нагласуваат потребната транспарентност, прецизност и интегритет на информациите кои ќе бидат обелоденети и објавени од издавачите до засегнатите страни преку основни компоненти и клучни препораки.

Какви видови зелени обврзници постојат?
Тековно, постојат четири видови зелени обврзници (дополнителни типови може да се појават како што се развива пазарот и тие ќе бидат вградени во ажурирањата на ПЗО):

  • Обврзница со стандардна зелена употреба на нето-прибраните средства е стандарден должнички инструмент кој е усогласен со ПЗО. Во случај на банкрот на издавачот, имателот на обврзницата има право да бара дополнителни средства од издавачот доколку состојбата на долгот ја надмине вредноста на колатералот.
  • Зелена приходна обврзница е инструмент чија кредитна изложеност е поврзана со заложените готовински текови од приходите, провизиите, даноците итн. Нето-прибраните средства се користат за финансирање на поврзани или неповрзани зелени проекти кои ги следат ПЗО.
  • Зелена проектна обврзница е проектна обврзница за финансирање на еден или повеќе зелени проекти за кои инвеститорот има директна изложеност на ризик кон проектот или проектите со или без потенцијален регрес од издавачот.
  • Зелена секјуритизирана обврзница е обврзница која е обезбедена со еден или повеќе специфични зелени проекти, вклучително, но не и ограничена со колатерализирани обврзници, хипотекарни обврзници или слични структури. Овој инструмент ги следи ПЗО и вообичаено првиот извор на отплата е готовинскиот тек на средствата. На пример, хипотекарните обврзници можат да вклучуваат заеми за енергетски ефикасни домови. [1]

Кои категории зелени проекти можат да бидат финансирани преку издавање зелени обврзници? Подобните категории на зелени проекти вклучуваат, но не се ограничени на финансирање:

  • Обновливи извори на енергија (вклучувајќи производство, пренос, апарати и производи);
  • Енергетска ефикасност (како, на пример, во нови и обновени згради, складирање енергија, централно греење, паметни мрежи, апарати и производи);
  • Спречување и контрола на загадувањето (вклучувајќи намалување на штетни воздушни емисии, контрола на стакленички гасови, санација на почвата, намалување на отпадот, рециклирање отпад итн.);
  • Еколошки одржливо управување со живите природни ресурси и користење на земјиштето (вклучително и еколошки одржливо земјоделство, сточарство, шумарство итн., пошумување и реставрација на природни предели);
  • Копнена и водна биолошка разновидност;
  • Чист транспорт (редуцирање и елиминирање на штетни емисии преку употреба на возила кои не користат фосилни горива);
  • Одржливо управување со водите и отпадните води;
  • Адаптација кон климатските промени (преку следење на истите и развивање системи кои рано предупредуваат на можна опасност);
  • Производи, производни технологии и процеси кои се приспособени на циркуларна економија (креирање и користење на компоненти кои можат да се рециклираат);
  • Зелени објекти кои ги задоволуваат локалните, националните и меѓународните стандарди или сертификати за еколошки перформанси.

[1] Забелешка на авторот.

Образованието е најмоќното оружје кое можете да го користите за да го промените светот

Posted on by sava_blog_dev

Образованието е најмоќното оружје кое можете да го користите за да го промените светот

  • Нелсон Мандела

Образованието претставува најмоќната алатка којашто денес еден човек може да ја поседува. Може да се каже дека образованието ни помага да го зголемиме знаењето за да можеме активно да ги постигнуваме и да одговориме на предизвиците со коишто секојдневно се соочуваме во животот.

Образованието претставува пасош којшто со леснотија ги отвора вратите од иднината давајќи ни моќ којашто никој не може да ја одземе. Образованието е клучот слабоста за да се претвори во сила. Што е уште поважно, тоа ни обезбедува значителна ментална агилност за да донесеме правилни одлуки и да почнеме да дејствуваме кога е потребно.  

Меѓутоа, образованието има многу позитивни бенефити и индивидуални,  но и за општеството во целина. Од една страна, придонесува за креирање на подобри можности за вработување обезбедувајќи поголеми приходи, развивање на различни вештини кои помагаат за просперитетен и среќен живот од повеќе аспекти. Од друга страна, високата стапка на образование овозможува подобрување на економијата, изградба на модерно општество, решавање на општествени проблеми и предизвици и креирање на еднакви можности за сите.

Денес постојат многу формални и неформални типови на образование во безброј области, но финансиското образование и финансиската едукација е тоа што секоја индивидуа треба да го поседува. Финансиската писменост е способност да се  разберат и ефективно да се користат различни финансиски вештини, вклучувајќи лично финансиско управување, буџетирање, инвестирање, управување со ризици и слично.

Во последниве децении финансиските производи и услуги станаа сѐ повеќе распространети збогатувајќи ги финансиските одлуки, но, од друга страна, бараат и разбирање на одредени економски концепти како што се сложената каматна стапка и временската вредност на парите. Како резултат на комплексноста и потребниот период за разбирање, развиените земји се обидуваат финансиската едукација да ја започнат што е можно од порана возраст, преку воведување на предмети во училиштата.

Нивото на финансиска писменост во една држава е од исклучителна важност. Истражувањето спроведено од „Standard & Poor’s“ покажува присуство на силна позитивна врска помеѓу финансиската писменост на населението со економскиот развој на една држава мерено преку реалниот БДП по глава на жител.

Нивото на финансиска писменост може да варира во зависност од нивото на образованието и приходите, но анализите покажуваат дека високообразованите потрошувачи со високи примања можат да бидат исто толку неуки за финансиските прашања како и помалку образованите потрошувачи со пониски приходи (иако, генерално, вторите имаат тенденција да бидат помалку финансиски писмени). Според Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД), луѓето изјавиле дека изборот на вистинската инвестиција за план за штедење во пензија бил постресен отколку од посетата на стоматолог.

Така и во Република Северна Македонија финансиската писменост се смета дека е од јавен интерес, бидејќи индивидуалните и личните одлуки влијаат врз целокупниот економски раст и развој на државата. Според податоци добиени од НБРСМ, нивото на финансиска писменост на возрасното население во РС Македонија изнесува 56 % од максимумот, што е блиску до просекот на Југоисточна Европа од 57 %, но е пониско од постигнатите резултати на земјите членки на Европската Унија и ОЕЦД, од 64 и 65 %, соодветно, со што се упатува на неопходноста за понатамошни активности.

Од друга страна, пак, според најновото истражување на ОЕЦД, од аспект на финансиска инклузија, во нашата држава, луѓето најчесто користат платежни услуги (67 % од испитаниците), 44 % се корисници на кредитни производи, а 36 % се изјасниле дека користат одредена форма на заштеда (депозит, удел во инвестициски фонд, заштеди за пензионирање и слично), додека само 5 % се корисници на некаков вид на осигурување.

Според податоците, видливо е дека со текот на годините финансиската писменост на македонското население се зголемува, но процесот на финансиска едукација, несомнено, треба да продолжи со зголемен интензитет и вклучување на сѐ повеќе луѓе во истиот.

Преку креирање и употреба на современи технологии и едукативни алатки (апликации, веб-страници, стимулативни игри и слично) коишто овозможуваат разбирлива, достапна и бесплатна содржина, може да се влијае врз луѓето да донесуваат помудри финансиски одлуки, но и долгорочно да се придржуваат до истите. Потоа, помасовно вклучување на национални настани како што се „Денови на финансиска писменост“, почеста организација на предавања поврзани со финансиска едукација во основното, средното и високото образование и можност за воведување на предмети.

Покрај активностите коишто треба да се преземаат од страна на финансиските и регулаторните институции и луѓето самоиницијативно треба да се залагаат за зголемување на финансиската едукација, преку онлајн курсеви, присуство на организирани настани и предавања од таа област или доколку сакаат подлабоко да навлезат во финансискиот свет, преку полагање на одредени лиценци за финансиска анализа како што е CFA (Chartered Financial Analyst).

Повеќе од 21 милион денари по основ на камати и 43 илјади САД долари од дивиденди за членовите во Сава пензиски фонд за успешен почеток на 2022 година

Posted on by sava_blog_dev

Ве информираме дека во периодот од 02.01.2022 – 11.01.2022 година на сметката на  Отворениот задолжителен пензиски фонд Сава пензиски фонд, пристигнаа приливи од камати во износ од 2.370.957,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 18.719.444,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд, пристигнаa приливи од дивиденда во износ од:

  • 2.114,55 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Invesco Global Water ETF;  
  • 2.050,12 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Ishares MSCI Chile ETF; 
  • 796,47 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Ishares Global Clean Energy; 
  • 1.485,15 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Ishares Global Tech ETF;
  • 3.373,93 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Global X Autonomous&Elec-ETF;
  • 19.996,26 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Global X E-Commerce ETF и
  • 13.662,64 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд Global X Video Games & Esport.

Во истиот период, на сметката на Отворен доброволен пензиски фонд Сава пензија плус, пристигнаa приливи од камати во износ од 57.419,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 107.127,00 денари, како и приливи од дивиденда во износ од 1.005,86 САД долари од инвестираните средства во повеќе инвестициски фондови.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и пропорционално се распределуваат на нивните сметки.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензиските фондови имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2021/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Секуларните мегатрендови како алатка за обезбедување на долгорочен раст и одржливо инвестирање

Posted on by sava_blog_dev

„Посветено работиме и градиме друштво, кое е препознатливо по грижата за своите членови, транспарентноста и високите морални вредности, како и по својата активна улога во одржливоста на пензискиот систем, човечката околина и општеството во целина“.

Ова е визијата на Сава пензиско друштво. Намерата за обезбедување на долгорочен раст, односно принос за членовите на фондовите со кои управуваме, Сава пензиски фонд и Сава пензија плус, подразбира континуирано следење и приспособување во согласност со глобалните трендови кои директно влијаат на работењето на секоја индустрија, компанија, односно инвестиција направена за сметка на нашите осигуреници.

Токму затоа, нашето Друштво, во чекор со светските инвестициски практики, во фокусот на инвестициската активност, ги става глобалните мегатрендови кои се дефинирани како двигатели на денешницата, но и на периодот којшто следува.

Внимателното следење и искористување на низата потенцијали кои ги нудат долгорочните трендови, несомнено ќе придонесе за повисок принос во текот на целиот инвестициски период, и тоа е одлучувачки фактор за нашата одлука соодветно да се позиционираме.

Климатските промени, промените поврзани со технолошкиот напредок и демографските, односно социјалните случувања на глобално ниво, се трите клучни секуларни трендови и истите се појдовна точка за низа дополнителни анализи, со цел максимално изложување кон истите.

Од аспект на климатските промени, се дистанцираме од фосилните горива, а инвестираме во чисти, обновливи извори на енергија, технологија која придонесува до енергетска ефикасност и соодветно се позиционираме со цел максимизирање на придобивките од тековната енергетска транзиција.

Поддржуваме инвестиции во компании кои ефикасно ги искористуваат ограничените природни ресурси, внимателно го селектираат отпадот или обезбедуваат соодветна инфраструктура, особено во ниско развиените земји, каде животниот стандард сѐ уште е на незадоволително ниво.  

Кај технологијата, која се карактеризира како дисруптивна, односно можеби е најзначајниот двигател на времето во кое живееме, во фокусот на нашето внимание, при селекцијата на инструментите за инвестирање, се инвестициите во паметни уреди, вештачка интелигенција, cloud технологија и роботика.

Ги следиме промените во финансискиот сектор, но и во автомобилската индустрија и секторот за транспорт, воопшто, па инвестираме во електрични автомобили и технологијата која го помага развојот на трендот на електрификација на превозните средства.

Демографските промени укажуваат на потребата за предвидување на потрошувачката од страна на различни демографски, но и социјални структури. Стареењето на светската популација, укажува на потенцијалот кај фармацевтската индустрија и здравството и препознавање на бројните медицински иновации.

Навиките на потрошувачите никако не треба да останат незабележани, истите се менуваат и потребно е континуирано следење на променетите преференции за производи и услуги од различни сектори. На пример, пандемијата со КОВИД-19 придонесе за фокусирање кон здрав начин на живот. Електронската трговија и видеоигрите, исто така, имаат учество во инвестициите на портфолијата на фондовите.

Зошто сметаме дека ова е значајно?

Како прво, променетиот инвестициски пристап треба да послужи во подигањето на јавната свест за значењето на одредени промени, кои во ниту еден момент не смеат да бидат игнорирани.

Како второ, значењето на долгорочните перспективи е од суштинско значење за инвестициите на пензиските фондови, кои, секако, треба да придонесат до одржливост на долг рок. Како трето, секако, овие промени се во согласност со очекувањата за позитивните идни импликации врз приносите, односно нашите убедувања дека истите ќе се исплатат и ќе генерираат профит за сметките на осигурениците.

Дополнително, пристапот е солидна алатка на процесот за управување со ризиците и обезбедува основа за навремено детектирање на специфичните, но и системските ризици.

Тематскиот пристап на инвестирање, подразбира способност за фокусирање од една, но динамичност и флексибилност од друга страна. Тоа говори за нашата континуирана грижа за членовите на фондовите со кои управуваме  и заложбата за максимирање на профитот, за сметка на преземениот ризик.

Објаснувањето на пристапот имплицира транспарентност, но и подготвеност за дополнителна едукација на пензиските штедачи. И за крај, во овој процес не сме (сте) сами.

Нашата цел е заедничка- оплодување на пензиската заштеда на осигурениците и обезбедување на долгорочна стабилност и одржливост, а токму тоа е суштината на овој инвестициски пристап.

Зошто софтверските инженери треба да планираат предвремена пензија?

Posted on by sava_blog_dev

Само неколкумина можат да останат во светот на програмирањето цел живот. Најголем дел од софтверските инженери ќе треба да се адаптираат, да се пренасочат кон повеќе менаџерска работна позиција или пак порано да се пензионираат. Ова е причина повеќе, софтверските инженери да размислуваат за дополнителна заштеда за пензионерски денови, во доброволен пензиски фонд.

Секако ќе има и инженери кои ќе си останат на своето работно место до пензионирање, па така инвестираните средства во доброволниот пензиски фонд ќе бидат само дополнителна заштеда која ќе помогне да се задржи животниот стандард по влегување во пензија.

Во продолжение од текстот можат да се видат причините зошто инженерите треба да ја планираат својата иднина и да инвестираат во доброволниот пензиски фонд:

  1. Високи приходи

Приходите на софтверските инженери се доста високи. Просечна нето плата на компјутерските програмери во август 2021 година во Р.С. Македонија изнесува 73.805,00 денари (извор: https://www.stat.gov.mk/PrikaziSoopstenie.aspx?id=40&rbr=13782).

Затоа тие имаат можност да заштедат и да инвестираат одредена сума на пари кои ќе можат да ги користат за да се пензионираат и пред да остварат право на старосна пензија, со навршени 62 години за жени, односно 64 години, за мажи.

  • Висок стрес на работното место

Да се биде софтверски инженер е прилично стресно. Како прво, се се случува брзо. Учењето на нови работи е секојдневна работа и потребно е секогаш да се биде информиран за различните случувања. Некои луѓе едноставно не сакаат да учат кога ќе достигнат одредена возраст.

Во светот на софтверските инженери конкуренцијата е огромна и сосема нормално е дека се раѓаат нови таленти кои можат да бидат потенцијална закана за сегашните програмери да ја изгубат својата работна позиција.

Секако дека ова зависи и од компанијата во која работат, но едно е јасно дека за да се работи како програмер е потребно многу концентрација, фокус и вложување во себе, а понекогаш и продолжување на кариерата во области на менаџмент и управување со луѓе.

  • Староста

Како што заклучивме и претходно, оваа индустрија е базирана на промени, особено последниве децении, па така со стареење и процесот да се биде конкурентен на пазарот со стареење е уште потежок. Кога вработените имаат деца, тоа уште повеќе им отежнува да се во тренд со последните случување и да ги знаат најновите работи кои секојдневно се случуваат.

Како факт исто така може да се спомене и дека доколку сакате да се вработите после 50 години тоа е многу потешко, бидејќи и покрај огромното искуство младите луѓе ќе претставуваат конкуренција за да работат и со помала заработувачка.

Имајќи ги во предвид горенаведените причини, аналитичката способност на софтверските инженери може да им помогне да си направат сопствен план и да си ја испланираат иднината уште сега. За таа цел на нашата веб страна може да се најде и информативен калкулатор кој може да им помогне на сите заинтересирани лица да си направаат индивидуална пресметка и уште сега да почнат да штедат во доброволниот пензиски фонд.

Три чекори до финансиска слобода

Posted on by sava_blog_dev

Секојдневно читаме разни животни приказни на луѓе кои биле родени во сиромаштија, во текот на животот постигнале успех и сега живеат во големо изобилство и богатство. Има многу вакви примери кај врвните спортисти, холивудските ѕвезди, лица од светот на бизнисот и иновациите.

Тоа се луѓе кои се екстремно успешни и имаат способност и стекната слава да заработат десетици милиони долари годишно. Нивниот живот е многу често јавно презентиран на социјалните медиуми како Facebook, Instagram и слични каде може да се видат слики од нивни летувања, каков посед и јахти имаат, каков живот живеат – нешто што е незамисливо за обичниот човек без разлика на кој дел од светот живее. Не е чудно зошто овие социјални медиуми се забранети во комунистичките земји каде би требало да владее поголема еднаквост помеѓу луѓето – Северна Кореја, Куба и слично.

За да може човек да стекне огромно богатство, тој треба да биде во врвот на својата професија или да биде иноватор и претприемач, на глобално ниво. Очигледно е дека и покрај големата амбиција да станеме богати и славни, да се постигне таков успех е неверојатно тешко, но не и невозможно.

За жал, јас не ги знам тајните на патот до огромниот успех и слава, но она што го знам е како да се осигурам и да си ги постигнам финансиските цели и слобода без компромиси и без напуштање на големите идеи и сонови.

Во продолжение на текстот се понудени три едноставни чекори кои доколку правилно се применуваат – дефинитивно водат до твојата финансиска слобода.

  1. Вработи се и имај личен развој.

Првиот чекор за да станеш финансиски слободен е да се вработиш, да бидеш трудољубив и напорно да работиш, и задолжително да учиш нови вештини. Со трудољубивост и со учење на нови вештини ќе станеш подобар и попродуктивен работник за твојата компанија. Без никаков сомнеж ова ќе биде препознаено од твојата компанија – и компанијата дефинитивно ќе те вреднува повеќе – односно ќе добиеш повисока плата. Ако твоите нови подобрени вештини не бидат препознаени од компанијата каде моментално работиш, без сомнение ќе бидат препознаени од друга компанија на пазарот на труд – и ти дефинитивно ќе ја добиеш твојата заслужена награда.

  • Не ја троши целата плата и штеди.

Без разлика какви вештини имаш и колку пари заработуваш, ти нема да можеш да станеш финансиски слободен ако не штедиш еден дел од твојата плата. Ако си млад и сега започнуваш со работа, можеби твојата плата е прениска за да може да штедиш. Во овој случај, треба да настојуваш да ги подобриш твоите вештини и напорно да работиш за да можеш да заработиш повеќе – и да имаш можност да штедиш. Исто така во рамки на овој чекор треба да го следиш и правилото: Никогаш не троши повеќе од тоа што го заработуваш.

  • Инвестирај ја мудро твојата заштеда.

Кога успешно ќе ги усовршиш првите два чекори, ќе забележиш дека твојата банкарска сметка ќе почне да расте. Практично со секој изминат месец на твојата сметка ќе останува разликата од твојата плата и твоите трошоци – односно заштедата што ја создаваш.

Сега, доаѓа на ред третиот чекор – а тоа е мудро да ја инвестираш твојата заштеда. Тоа значи да најдеш погоден начин каде да ги вложиш твоите заштедени пари и да оствариш одреден принос кој соодветствува со нивото на ризик од самото вложување. Еве неколку достапни алтернативи за вложување:

  • Орочување на депозит во банка,
  • Купување стан со намера за издавање,
  • Вложување во доброволен пензиски фонд,
  • Вложување во инвестициски фонд,
  • Самостојно вложување во хартии од вредност, и слично.

Да разгледаме пример, месечна нето плата од 600ЕУР, месечни трошоци – 400ЕУР, месечна заштеда од 200ЕУР. Доколку приносот на твојата заштеда е 5% годишно, состојбата на твојот имот би била следната[1]:

месецнето платамесечни трошоцизаштедазаштеда – кумул.состојба на имотразлика
16004002002002011
26004002004004022
36004002006006055
46004002008008088
56004002001.0001.01212
…      
12060040020024.00030.9986.998
24060040020048.00081.49233.492
36060040020072.000163.74091.740
48060040020096.000297.713201.713

Од табелата погоре може да се забележи дека твоето вложување расте со секој изминат месец. Со порастот на твоето вложување, расте и твојот имот како и основата за вкаматување. Од табелата може да се заклучи дека со месечна заштеда од 200ЕУР и со каматна стапка од 5% – состојбата на твојот имот ќе достигне речиси 300 илјади ЕУР по истек на 40 години. Просечниот работен век на човекот е околу 40 години и доколку се следат овие чекори дефинитивно може да се постигне резултатот погоре.

Исто така може да се забележи и ефектот на „сложената каматна стапка“ (линк до претходен блог – 8мо светско чудо) кој е многу моќен сојузник. Во првите месеци приносот е незначителен – неколку ЕУР, додека после 30-тата година се мери во стотици илјади ЕУР.  

[1] Заради поедноставување, ќе претпоставиме дека за целиот период стапката на инфлација ќе биде 0%. Стапка на инфлација дефинитивно ќе има и на страна на трошоци но и на страна на приходи (пораст на плата). Инфлацијата значајно влијае и на состојбата на твојот имот.