Никогаш не е рано да се размислува за пензија и за пензиска заштеда

Динамиката на нашето професионално опкружување наметнува процеси, проекти, задачи и активности кои во голема мера го насочуваат нашето внимание. Кога ќе се навратам на моите рани почетоци во мојата кариера и моите размислувања за иднината, тоа секогаш беше поврзано со актуелни краткорочни планови. За себе и мојата иднина на долг рок не размислував. Едноставно, немав план. Тоа не беше на мојата агенда.

На ова се потсетив при една моја неодамнешна средба со еден млад успешен професионалец, кој кога зборувавме за долгорочни планови поврзани со пензиската заштеда, едноставно ми одговори дека не планира во иднина, кога ќе заврши неговиот професионална кариера да живее од пензија.

Одлично, си помислив – тој има план. Се сеќавам, на тие години и јас размислував така. Кога бев млад пензионирањето ми изгледаше далечно.

Она што тогаш не го знаев беа повеќе работи. Се оженив и на голема радост на  мојата сопруга и на мене набргу дојдоа децата. Децата значат ангажман, посветеност, одговорност и љубов, многу љубов.

Да бидеш родител е најтешката и најблагородната работа на светот. Тоа што не го знаев до тогаш е дека со најголемо задоволство ќе го потрошам најголемиот дел од заработените пари за сопствените деца. Сепак инвестирам во нивната иднина, образование и благосостојба. Ако пред тоа воопшто или малку размислував за мојата иднина по завршување на мојот професионален ангажман, сега тоа не е така.

Родител си додека си жив и тоа е мисија која го дефинира моето постоење, но во иднина, кога децата ќе си заминат по својот пат, за да не бидеме нивен товар, треба да размислуваме како да си осигуриме достојна пензија.

Времето немилосрдно поодминува, додека се свестиш си навлегол во средните години. Да можам да го вратам времето назад сѐ би направил исто повторно…со една мала разлика.

Сега знам дека можев, и требаше да одвојувам дел од заработените средства уште кога го почнував мојот професионален ангажман., а не малку подоцна. Зошто?… можеби ќе се запрашате.

Па еве вака…Она што ме очекува како основица за пензија од прв и втор столб е заменска стапка од 65-75% од просекот на месечните примања за време на мојот цел работен век.

Да, тука се вклучени и годините кога бев приправник, со пониска плата годините кога се развивав и растев и годините кога го остварувам зенитот на мојот професионален ангажман.

Со првата пензија значително ќе ми се намали квалитетот на животот, со оглед дека пензијата ќе биде пониска од моите дотогашни месечни примања, а тоа значи откажување од многу работи. Јас знам дека не сум спремен за тоа.

Решение? – Трет столб.

Дополнителната пензиска заштеда во доброволниот пензиски фонд – Сава пензија плус  ми овозможува да имам дополнителен извор на приход во пензионерските денови. Средствата кои ги штедам во фондот во континуитет растат, затоа што носат стабилни приноси од инвестициите, а пензискиот систем е строго регулиран.

Уплатата на мојата дополнителна пензиска заштеда можам да ја направам кога сакам и колку ми се можностите. Најчесто најлесната опција е да се направи траен банкарски налог за уплата во доброволен пензиски фонд.

Состојбата на мојата пензиска сметка во Сава пензиско друштво секогаш можам да ја проверам на апликацијата Сава пензиско план, на мојот мобилен телефон. Сава пензиско друштво е предводник во алатките за дигитална комуникација и единствено друштво кое има мобилна апликација.

Третиот столб ми носи многу бенефиции, поголем сигурност и повисок стандард по пензионирањето, средствата се наследуваат, а доколку ми е потребна определена сума одеднаш по мои навршени 54 години, или 52 за жени, можам да ја подигнам во целост или делумно, а средствата кои остануваат на мојата сметка повторно се инвестираат и се остварува принос.

Овие мисли ми прелетаа во еден миг додека ја слушав реченицата од овој млад менаџер кој рече дека не планира да живее од пензија.

Ќе ви го кажам и вам она што му го кажав нему:

Никогаш не е рано да се размислува за пензија и пензиска заштеда!

Приливи од дивиденди од домашни и странски компании во пензиските фондови управувани од Сава пензиско друштво

Ве информираме дека во периодот од 22.07.2022 – 03.08.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 3.824.686,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки, приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 15.626.553,00 денари и прилив од камата од инвестиции во домашни обврзници издадени од банки, во износ од 960.592,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

  • 12.577,60 САД долари, од инвестираните средства во компанијата VERIZON COMMUNICATIONS INC,

–      23.970,80 САД долари, од инвестираните средства во компанијата JP MORGAN CHASE & CO. и

–      589.391 денари, од инвестираните средства во компанијата ВИТАМИНКА АД ПРИЛЕП.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 139.908,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки, прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 299.785,00 денари и прилив од камата од инвестиции во домашни обврзници издадени од банки, во износ од 741.028,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      367,36 САД долари, од инвестираните средства во компанијата VERIZON COMMUNICATIONS INC,

–      784,00 САД долари, од инвестираните средства во компанијата JP MORGAN CHASE & CO. и

–      281.744,00 денари, од инвестираните средства во компанијата ВИТАМИНКА АД ПРИЛЕП.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и влијаат на висината на пензиските заштеди.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензиските фондови со кои управува Сава пензиско друштво имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Континуитет на високи приливи од камати и дивиденди во пензиските фондови, дел од нив и од инвестициски фондови како GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF

Ве информираме дека во периодот од 11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 2.920.683,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 58.340.198,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      11.103,62 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF и

–      4.372,27 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.

Во периодот од 11.07.2022 – 21.07.2022 година на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 48.548,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 1.465.077,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд, пристигна прилив од дивиденда во износ од:

–      276,38 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X AUTONOMOUS&ELEC-ETF и

–      86,48 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд GLOBAL X VIDEO GAMES& ESPORT.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови и влијаат на висината на пензиските заштеди на сите членови на фондовите.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

ESG практики во инвестициското одлучување на Сава пензиско друштво а.д. Скопје

Односот кон животната средина, социјалните аспекти и корпоративното управување содржани во кратенката ESG (Environmental, Social and Governance) се збир на критериуми со кои се оценува однесувањето на компаниите од страна на општествено одговорните инвеститори во процесот на проверка/скрининг на потенцијалните инвестиции.

Критериумите за животната средина се однесуваат на мерењето, објавувањето и поставените цели за намалување на негативниот отпечаток на една компанија кон животната средина, вклучувајќи ги и корпоративните политики кои се однесуваат на климатските промени и целите поставени со Парискиот договор.

Социјалните критериуми се однесуваат на системот на управување со односот кон вработените, добавувачите, клиентите и заедниците каде што компанијата функционира, додека оценката на корпоративното управување е насочено кон квалитетот на управувањето од страна на раководството на компанијата, платите и надоместоците на раководството, надворешните ревизии, внатрешните контроли, правата на акционерите итн.

Користењето на ESG критериумите во оценката на потенцијалните инвестиции е во голем пораст бидејќи сè повеќе инвеститори и издавачи ги користат податоците за ESG за да го поддржат нивното одлучување за инвестирање.

Растот делумно произлегува од регулаторните барања насочени кон институционалните инвеститори, како пензиските фондови и банките, но причина за пораст е и зголемената свесност на инвеститорите за одржливиот развој.

Практиката на ESG инвестирање започна во 1960-тите како општествено одговорно инвестирање, при што инвеститорите исклучуваа акции или цели индустрии од нивните портфолија врз основа на деловни активности како што се производството на тутун, алкохолни пијалаци, организирање на игри на среќа или коцкање или вмешаност во режимот на апартхејдот во Јужна Африка.

ESG практиките сега се цврсто инкорпорирани во агендите на институционалните инвеститори и управувачите со средства. Додека некои инвеститори го сметаа ESG како нешто повеќе од вежба со штиклирање пред неколку години, сега овој пристап претставува клучна алка од процесот на инвестирање, а регулаторните тела одиграа клучна улога во ова.

Всушност, усогласувањето со регулаторниот развој е еден од главните двигатели во прифаќањето на ESG, според истражувањето на Барнет Вадингам, спроведено меѓу пензиските фондови и управувачите со средства.

Анкетата покажува дека 91% од испитаниците велат дека еволуирачката регулатива и законските барања се клучен фактор зошто ги земаат предвид ESG размислувањата при нивното одлучување и спроведување на инвестициите.

Други причини вклучуваат управување со ризик (77%), препораки од советници (57%), побарувачка од членовите, корисниците и креаторите на политики (28%) и влијанијата од колегите (17%). (Извор: Barnett Waddingham, Sustainable Investor Insights Survey)

Сава пензиско друштво а.д. Скопје, зазема активен став за примената и почитувањето на ESG стандардите во процесот на инвестициското одлучување, во доменот на инвестиции во странски компании и македонски акционерски друштва.

Активно го следиме развојот на настаните на ова подрачје, особено развојот на регулативата на ова поле на светско ниво, насочена помеѓу другото и кон проблематиката на greenwashing, односно искажувањето на неосновани или погрешни тврдења за карактеристиките на одржливост и придобивките од инвестицискиот продукт.

Одлуките ги носиме критички и на рационална основа, позиционирајќи ги портфолијата на пензиските фондови на начин за кој имаме разумно уверување дека е во најдобар интерес на членовите на фондовите со кои управуваме.

Во однос на нашата изложеност кон странски финансиски инструменти, при разгледување на ESG перформансот на странските компании, во предвид се земаат повеќе показатели, соодветно групирани во трите подгрупи: животна средина, општествена и социјална одговорност и корпоративно управување.

Во отсуство на обврзувачка регулатива, пензиските фондови како институционални инвеститори и засегната страна од практиките на компаниите во кои се инвестирани средствата, играат клучна улога во подобрувањето на практиките на домашните компании.

Сава пензиско друштво а.д. Скопје водејќи се од својата визија за транспарентност и високи морални вредности, како и посветеноста на градење на одржливоста на пензискиот систем, човечката околина и општеството во целина, како одговорен управувач во низа македонски акционерски друштва, со примена на пристапот на активно сопствеништво (active ownership), за ESG практиките на компаниите зборува директно, преку учество на акционерски собранија, како и директен контакт со менаџментот на акционерските друштва, со цел подобрување на одржливоста на компаниите, како и намалување на економските ризици во иднина.

За учеството и активностите на Сава пензиско друштво а.д. Скопје при застапување на пензиските фондови на акционерските собранија на домашните компании може да се прочита детално на web страната на Друштвото, во делот каде се објавуваат Извештаите од учеството на акционерски собранија.

Прашања и одговори – старосна пензија за членови од вториот столб

  1. Кои услови се потребни да се стекне право на старосна пензија?

Старосна пензија може да се оствари со исполнување на следните 2 услови:

  • Навршување на возраст од 62 години за жена и 64 години за маж, и
  • Минимум 15 години платен работен стаж
  • Како да се оствари ова право?

Откако ќе ги исполните двата услови погоре, потребно е да се поднесе барање за старосна пензија во најблиската филијала на Фондот на ПИОСМ. Врз основа на ова барање, Фондот на ПИОСМ има обврска да донесе решение за старосна пензија. Следен чекор е со добиеното решение да поднесете барање за старосна пензија од вториот столб во пензиското друштво каде имате индивидуална сметка.

Ова значи дека вие ќе добивате пензија од две места – од првиот столб – Фондот на ПИОСМ и од вториот столб – од пензиско друштво и/или осигурителна компанија за животно осигурување.

  • Од кои фактори зависи висината на пензијата од Фондот на ПИОСМ?

Старосната пензија од Фондот на ПИОСМ зависи од 2 фактори:

  • Висина на нето плата која сте ја добивале, односно на која сте биле осигурани, и
  • Години на платен работен стаж.
  • На кој начин се пресметува висината на старосната пензија од Фондот на ПИОСМ?
  • Околу првиот фактор, се пресметува ваша ревалоризирана нето плата во година на остварување право на старосна пензија. Со други зборови, сите ваши нето плати од целиот работен век се доведуваат во вредност во годината на пензионирање (временска вредност на парите). Оваа ревалозирана нето плата е т.н „пензиска основица“.
  • Околу вториот фактор, за секоја година стаж навршена после 01.01.2006 (датум на почеток на уплата на придонес во вториот столб) се предвидени следните проценти:
    • 1% – за маж
    • 1,14% – за жена.  

Збирот на овие проценти е т.н „заменска стапка“ која се аплицира на „пензиската основица“.

  • Пример на груба пресметка за старосна пензија од Фондот на ПИОСМ, за член на вториот столб

Параметри:

Жена на возраст 62 години

Работен стаж од 30 години, целиот работен стаж е во период после 01.01.2006 година

Пензиска основица во година на пензионирање = 30.000 МКД

Заменска стапка                                              = 30 години * 1,14% = 34,20%

Пензиска основица                                       = 30.000 МКД

Старосна пензија од првиот столб         = 34,20% * 30.000 МКД = 10.260 МКД

Овој износ на пензија е само првиот дел од вашата старосна пензија. Вториот дел ќе го добиете од пензиско друштво или компанија за животно осигурување со избор на пензиски продукт.

  • Старосна пензија од вториот столб – пензиски продукти

Членовите на вториот пензиски столб секоја година добиваат зелено плико со извештај за нивната индивидуална сметка. На предната страна од извештајот стои најбитната информација – а тоа е вкупниот износ на средства на пензиската сметка. Овие средства се основата и служат како капитал за исплата на вашата пензија од вториот столб.

После добивање на решение за старосна пензија од Фондот на ПИОСМ и поднесување на барање за старосна пензија од вториот столб до пензиското друштво каде сте член, вие може да изберете 1 пензиски продукт од следните понудени опции*:

  • Програмирани повлекувања, кои ќе се исплаќаат од пензиско друштво,
  • Доживотен непосреден ануитет, кој ќе се исплаќа од компанија за животно осигурување, и
  • Привремени програмирани повлекувања во комбинација со доживотен одложен ануитет, кои ќе се исплаќаат и од пензиско друштво и од компанија за животно осигурување.  

Одлуката за избор на пензиски продукт ќе треба да ја донесете многу внимателно во периодот кога ќе се пензионирате, и нашите стручни лица ќе ви помогнат да донесете информирана одлука.

  • Од кои фактори зависи старосната пензија од вториот столб

Висината на пензијата кај сите пензиски продукти се пресметува со актуарски формули и зависи од следните фактори:

  • Висина на пензиска сметка – колку е повисок износот, толку е повисока пензијата;
  • Возраст на пензионирање – доколку подоцна се пензионирате ќе имате и повисока пензија со оглед на намалување на период на користење на пензијата;
  • Пол на пензионерот – жените во просек живеат подолго од мажите што значи период на користење на пензијата во просек е подолг во однос на мажите – следствено жените би имале понизок износ на пензија. 

Ова е прв дел од серија на текстови околу различните права од вториот столб, и доколку имате одредено прашање на кое би сакале да добиете одговор, а не е опфатено претходно, ве молиме пишете ни на kontakt@sava-penzisko.mk.

* Модалитетите кои содржат исплата со ануитети ќе се применуваат откако ќе биде издадена првата дозвола за вршење на работа на осигурување во класата на ануитети и исплата на ануитети за корисниците на пензија.

Приказна за раѓањето на шаховската игра

Многу одамна на територија на денешна Индија постоело кралство со кое на тирански начин владеел индискиот крал Шахрам (превод од оригинал: Shahram). Голема пасија на кралот Шахрам била играње на различни игри, и тој користел поголем дел од неговото слободно време да ги игра неговите омилени игри. Сепак, поради тоа што кралот секојдневно ги играл истите игри за брзо време сфатил дека игрите му станале досадни и дека не му причинуваат големо задоволство. Ниту една игра не била доволно интересна за да го задржи вниманието на кралот подолго време.

Поради овој „голем проблем“ кралот Шахрам наредил на неговите советници да пронајдат нова игра која би ги имала следните карактеристики:

  • да биде високо компетитивна – што значи играта да има победник,
  • да биде интересна и привлечна така што секој би можел да ја игра и
  • никогаш да не може да стане досадна.

Јавен оглас бил објавен низ целото кралство и наскоро многу игри биле презентирани пред кралот Шахрам. По истек на неколку недели и многу одбиени игри пред кралот се појавил еден мудар математичар кој ја претставил играта „чатуранга“ пред неговото височество (превод од оригинал: Chaturanga). Мудриот човек ја опишал играта на следниот начин: Играта „чатуранга“ е борба помеѓу две армии, од кои секоја армија е водена од крал кој командува со својата војска и целта е да се порази другиот крал. Покрај кралот има и други фигури – 1 кралица и 4 типови фигури: топ, коњ, ловец и пиони. Играта е многу слична како и во реалниот живот – кралот сам не може да победи во ниту една битка.

Кралот Шахрам почнал да ја игра играта и истата многу му се допаднала. Преку играње на „чатуранга“ кралот сфатил дека неговата кралица, армијата и поданиците се еднакво важни за да биде кралството безбедно и да има среќни жители. Како резултат, убедлив победник на јавниот оглас била играта „чатуранга“. Впрочем, кралот Шахрам бил толку импресиониран од играта што му понудил на математичарот самиот да ја определи неговата награда – во злато и сребро од кралскиот трезор. На големо изненадување на кралот, мудриот математичар ја одбил понудената награда и наместо злато и сребро ја побарал следната награда:

  • на првото поле од шаховската табла ќе ставите едно зрно пченица. Со секое наредно поле ќе го дуплирате зрното што значи на второто поле ќе има 2 зрна, на третото поле 4 зрна, на четвртото поле 8 зрна и така се до последното поле на шаховската табла – 64 поле. 

Кога го слушнал барањето на математичарот за замена на наградата – наместо злато и сребро да земе пченица – кралот Шахрам се почувствувал многу навреден поради тоа што како прво – бил одбиен, а како второ – сметал дека наградата за оваа прекрасна игра нема да биде адекватна. Сепак, кралот се согласил и наредил на неговите поданици да го реализираат барањето за „скромната“ награда според инструкциите на математичарот. По извесно време, поданиците се појавиле пред кралот Шахрам и соопштиле дека таква огромна количина на пченица не постои во целото кралство! Колку шокантно и да изгледа, поданиците пресметале дека на последното 64 поле треба да има = 9,223,372,036,854,775,808 зрна пченица, додека вкупната шаховска табла треба да содржи вкупно = 18,446,744,073,709,551,615 зрна пченица.

Практично, барањето на математичарот е употреба на „compound interest rate“ со стапка на принос од 100% за период од 64 години. Според математичка формула, вкупниот износ на зрна пченица би бил 1*(1+100%)^64 = 18,446,744,073,709,551,615. Кралот Шахрам се насмеал и му било мило што мудриот математичар го научил на уште една голема лекција – а тоа е: Силата на 8-то светско чудо за кое пишував во претходниот блог (https://nikogassami.mk/investiranje/8-to-svetsko-chudo-slozhenata-kamatna-stapka/).

Над 100 илјади долари и повеќе од 4,7 милиони денари приливи од дивиденди во Сава пензиски фонд, а на сметката на Сава пензија плус пристигнаа повеќе од 3 милиони денари приливи од камати

Почитувани членови и пензионирани членови,

Ве информираме дека во периодот од 26.05.2022 – 14.06.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд пристигнаa приливи од камати во износ од 8.568.784,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 15.027.526,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензиски фонд, Отворен задолжителен пензиски фонд, пристигнаа приливи од дивиденди во износ од:

–      14.363,47 САД долари, од инвестираните средства во компанијата HONEYWELL INTERNATIONAL INC;

–      21.378,97 САД долари, од инвестираните средства во компанијата INTEL CORPORATION;

–      12.770,37 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INV GR CORP BD;

–      49.301,06 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд SPDR MSCI ACWI ex-US и

–      5.311,73 САД долари, од инвестираните средства во компанијата MICROSOFT CORP

        и

–      4.711.445,00 денари, од инвестираните средства во компанијата Македонијатурист АД Скопје.

Понатаму, Ве информираме дека во периодот од 26.05.2022 – 14.06.2022 година на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд пристигнаа приливи од камати во износ од 137.533,00 денари  по основ на орочени депозити во домашни банки и приливи од камати од инвестиции во домашни државни обврзници, во износ од 2.957.832,00 денари.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, Отворен доброволен пензиски фонд, пристигна прилив од дивиденда во износ од:

–      283,32 САД долари, од инвестираните средства во компанијата HONEYWELL INTERNATIONAL INC.;

–      900,64 САД долари од инвестираните средства во компанијата INTEL CORPORATION;

–      360,72 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF;

–      220,47 САД долари, од инвестираните средства во компанијата MICROSOFT CORP и

–      521.452,00 денари, од инвестираните средства во компанијата Македонијатурист АД Скопје.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и влијаат на висината на пензиските заштеди.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензиските фондови имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/financial-report/2022/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Правило 50/30/20 за буџетирање

Основата на правилното буџетирање се заснова на познатата сметководствена равенка:  Приходите = Расходите. Тоа значи дека нето месечните приходи/приливи (откако ќе се платат придонеси и данок) треба да се распределат така што ќе ги покријат сите категории на расходи/одливи (во кои се вклучуваат и заштедите).

Правилото 50/30/20 е лесен метод за буџетирање кој може да ви помогне ефикасно и одржливо да управувате со вашите финансии. Основното правило е да го поделите вашиот месечен приход  во три категории: 50% за основни потреби, 30% за желби и 20% за заштеди или отплата на долг.

Избалансираната распределба на трошоците во дадените категории е чекор кон поефикасна алокација на вашите финансиски ресурси и овозможува лесно и едноставно следење на трошоците.

Еве како изгледа буџетот што се придржува до правилото 50/30/20:

  1. Потрошете 50% од вашите финансии на основни потреби

50% од вашиот приход треба да ги покрие вашите најпотребни трошоци – плаќања за сите основни работи без кои би било тешко да се живее, а тука спаѓаат: месечна кирија, режиски сметки, транспорт, осигурување и исхрана. 

Доколку трошоците за основни потреби надминуваат 50% од месечните примања, треба да се согледа дали и каде може да се намалат трошоците. Така на пример, да се одлучите за друг вид на транспорт или за наоѓање на нови начини да заштедите пари додека купувате намирници.

  • Потрошете 30% од вашите финансии на желби

Следењето на правилото 50/30/20 не значи дека не можете да уживате во вашиот живот. Тоа едноставно значи да бидете посвесни за вашите пари со наоѓање области во вашиот буџет кои се  непотребно трошење и истите да се намалат или елиминираат.

Ако сте збунети околу тоа дали нешто е потреба или желба, едноставно запрашајте се: „Дали би можел да живеам без ова?”-Ако одговорот е да, тоа е веројатно желба.  Желбите се дефинирани како несуштински трошоци – работи на кои избирате да ги трошите парите, иако би можеле да живеете без нив, ако треба. Тука може да се вклучат: ресторани, облека, теретана, излегување, театар, кино и патување.

  • Заштедете 20% од вашите финансии

Со оглед на тоа што 50% од вашиот месечен приход оди за вашите потреби и 30% се распределуваат на вашите желби, останатите 20% може да се стават за постигнување на вашите цели за штедење или за враќање на сите неподмирени долгови, како рати за кредит.

Постојаното одвојување на 20% од вашата плата секој месец, може да ви помогне да изградите подобар, поиздржлив план за штедење, без разлика дали вашата крајна цел е краткорочно инвестирање како, креирање на фонд за итни случаи, купување автомобил или реновирање, или долгорочни инвестициски планови, како инвестирање во инвестициски фондови, акции, недвижности или доброволно пензиско осигурување.

Преку инвестирање на средства во доброволните пензиски фондови, се јавува нов извор на примања кои  ќе ни овозможат и подобар животен стандард. Доброволниот фонд – Сава Пензија Плус овозможува флексибилно инвестирање, согласно Вашите финансиски и временски можности. За повеќе информации за доброволниот фонд кликнете тука или обратете се до нашите пензиски советници.

Теодора Пана

Најнови информации за приливи во пензиските фондови управувани од Сава пензиско друштво

Почитувани членови и пензионирани членови,

Ве информираме дека во периодот од 01.04.2022 – 10.04.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаa приливи од камати во износ од 1.385.012,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 7.219.871,00 денари, како и приливи од дивиденди во износ од:

–      730,62 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

–      11.887,83 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, пристигна прилив од каматa во износ од 21.537,00 денари  по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од каматa од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 265.995,00 денари.

Исто така пристигна и прилив од дивиденда во износ од:

–      21,88 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

–      335,80 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и пропорционално се распределуваат на нивните сметки.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/finance/financial-report/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Фриленсинг – предности и решенија на недостатоците

Под поимот фриленсинг (freelancing) се подразбира хонорарна или непостојана работа, па, така, оној кој се занимава со оваа работа е фриленсер, односно работи како хонорарец. Најчесто тоа се луѓе кои немаат сопствена фирма и функционираат како физички лица.

Не секоја професија ја нуди таа можност за таков вид на работа, па вообичаено фриленсерите се дизајнери, архитекти, програмери, новинари, преведувачи, уметници, фотографи, маркетинг-менаџери, веб-девелопери, блогери, сметководители и слични вакви професии.

Често поставувано прашање е кои се главните предности, односно што е тоа што ги мотивира луѓето за да се занимаваат со фриленсинг?

Како главни предности на фриленсингот се издвојуваат:

  • Фриленсерот има флексибилност во одлучувањето, односно сам си го одредува работното време, работното место, како и фирмата со која ќе соработува;
  • Фриленсингот нема потреба од големи инвестиции, неоходно е само компјутерска и софтверска опрема и стабилна интернет-врска;
  • Фриленсерот има солидна заработка во однос на ефективните работни часови, односно има доволни месечни примања со кои лесно ќе може да издвои сума за покривање на персоналниот данок, здравственото и пензиското осигурување.

Но, како најголем проблем кој се појавува во ваквиот вид „професија“ е недостатокот на бенефитите, како што се пензиското и здравственото осигурување.
Решение на овој недостаток за пензиско осигурување нуди Сава пензиско друштво.

Вие како фриленсер можете да се зачлените во Третиот пензиски столб во Сава пензиско друштво и на доброволна основа да си уплатувате свој пензиски придонес, односно да инвестирате во Вашата иднина. Колку порано почнете да инвестирате, толку поголем принос ќе добиете со текот на времето (https://www.youtube.com/watch?v=Mvf0Qw1uGos).

Меѓу големиот број предности, како најголема предност во членувањето во Третиот (доброволен) пензиски фонд е тоа што можете да уплатувате кога сакате и колку сакате. Тие средства се инвестираат и оплодуваат од Сава пензиско друштво и служат како дополнителен приход за пензионерските денови, односно како заштеда за златните години.

Средствата можете да ги подигнете во еднократен или во повеќекратен износ, најрано на 52 години за жена, односно 54 години за маж, а најдоцна на 70 години.

Во прилог линк до калкулатор за пресметка на вашата очекувана пензиска заштеда: https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/calculator/voluntary-individual-plan/.
Како решение во поглед на недостигот на здравственото осигурување, информирајте се кај некоја осигурителна компанија која нуди приватно здравствено осигурување, како што е Сава Осигурување.

НАДМИНЕТЕ ГИ НАДОМЕСТОЦИТЕ И ПРЕТВОРЕТЕ ГИ ВО ПРЕДНОСТИ.

Информирајте се подетално на https://www.sava-penzisko.mk/ или посетете нѐ во најблиската експозитура на НЛБ банка, Сава осигурување или Сава пензиско друштво, каде нашите агенти Ви стојат на располагање околу секое дополнително прашање и ќе Ви помогнат во процесот на зачленување.

Стефан Пужовски