sava penzisko Archives | Page 7 of 9 | Никогаш сами

Како компаниите да се поврзат со своите вработени?

Posted on May 30, 2022February 2, 2023 by piksel_gy58ER

Отвореното комуницирање со вработените, препознавањето на добро завршената работа и давањето простор за раст значително ќе го подобри нивниот ангажман и патеката по која треба да се движи една компанија.

Каква разлика би направила една компанија која може да го предизвика секој од вработените да решава проблеми, да дава препораки, да ги изразува своите нови идеи и да се грижи за клиентите? Одговорот е едноставен – неизмерно многу.

Секоја компанија денес има потреба од вработени кои се ентузијасти и кои го даваат најдоброто од себе на работа. На компаниите им е потребно тоа не само од најдобрите вработени, туку и од секој вработен, за да бидат конкурентни на пазарот, да опстанат, да напредуваат.

Единствениот елемент што ја разликува една компанија од друга, повеќе од било што друго се луѓето и напорот што го вложуваат.

Поврзувањето на вработените е повеќе од обичен социјален ангажман. Тоа е заедничка визија, мисија и вредности на една компанија. Поврзувањето на вработените создава компаниска култура која не само што е инклузивна, туку и обезбедува вистинско чувство на припадност и промовира прогресивни идеи, иновации, а со тоа и раст на бизнисот.

Таквата компаниска култура е заразна и развива вработени кои уживаат во својата работа, пристапуваат кон работата со итност, ентузијазам и на проактивен начин.

Како се создава една таква работна сила? Првиот чекор е да се проценат нивоата на поврзаност на вработените едни со други, како и со вашиот бизнис. Тоа може да се дознае доколку одговорите на следните прашања:

Дали вашите вработени одат над своите можности и чекор подалеку за да им помогнат на своите соработници?
Дали се тука еден за друг и си помагаат?
Дали вашите вработени се посветени на компанијата и го имаат на ум нејзиниот најдобар интерес?
Дали вашите вработени се трудат да се подобрат себеси и да го подобрат својот квалитет на работа?

Компаниите сè повеќе се свесни за важноста на тоа да имаат добра организациска клима, задоволни и ангажирани вработени, кои со страст и ентузијазам ќе ја извршуваат својата работа. Во овој контекст се повеќе компании преку посебно креирани анкети го осознаваат мислењето на своите вработени за организациската клима, нивното задоволство и нивниот ангажман.

Во Сава пензиско друштво направивме вакво истражување од кое произлегоа одлични резултати од кои може да се заклучи дека:

Во однос на организациската клима, вработените меѓусебно си помагаат во заедничкото создавање и се задоволни од работната средина, а просечната оценка согласно утврдената анкета е 4,21 (на скала од 1 до 5);
Во однос на задоволство на вработените, тие се изјаснуваат дека се целосно задоволни од нивната моментална работа, па така утврдената просечна оценка изнесува 4,32 (на скала од 1 до 5);
Дури 75% од анкетираните вработени се изјасниле дека својата работа ја извршуваат енергично и со страст, што значи дека имаме висок процент на ангажирани вработени. Куриозитет во резултатите од нашето истражување е дека неангажирани вработени нема, односно ниту еден наш вработен не изразува незадоволство од извршување на работата.

Резултатите кои ги добивме во нашето мерење се споредуваат со индекси и просечни резултати на група компании и со задоволство можевме да констатираме дека оценките кои ги даваат нашите вработени се значително повисоки, што ја позиционира нашата компанија како компанија со добра организациска клима и задоволство на вработените.

Шампионската титула по петнаесетти пат во рацете на одбојкарките на Работнички, освоена “двојна круна”

Posted on May 26, 2022May 26, 2022 by piksel_gy58ER

Јас отсекогаш сум бил љубител на спортот, но одбојка немав гледано никогаш. Една од моите пријателки која играше за ОК Работнички ме покани да одам да гледам нивен натпревар и јас со задоволство ја прифатив поканата и одлучив да отидам да видам еден одбојкарски натпревар. Тој ден бев многу пријатно изненаден и импресиониран од сите девојки, одбојкарки бидејќи дојдоа да ме поздрават и да ми се заблагодарат што сум дошол да ги бодрам.

После натпреварот мојата пријателка ме праша дали сакам да се фотографираме, јас помислив дека ќе се фотографирам само со неа, но сите девојки од клубот сакаа да се запознаат со мене и да се фотографираат. Ми рекоа дека сум им носел среќа и дека сум поканет на секој следен натпревар повторно да им дадам поддршка.

Се спријателив со сите девојки и почнаа секој натпревар да ме викаат да одам да им држам среќа, ме викаа заедно со нив и на кафе и на концерти. Бев изненаден и фасциниран од девојките, беа многу дружељубиви, но и полни со ентузијазам за победа. Се играше финален натпревар од купот на Македонија во Струмица. Јас не можев да отидам бидејќи немав превоз и одлучив да гледам на телевизија. Силно во себе знаев дека девојките ќе го освојат купот. Во нивните очи се гледаше силна желба за победа, но и голема борбеност, истрајност и посветеност на натпреварот. Дадоа максимум од себе, одлично одиграа и заслужено победија.

По завршување на мечот и освојувањето на купот, во текот доделувањето на медалите, капитенот на тимот Тамара Стојанова и Антонија Баталаковска, моите најдобри пријателки, ме поздравија со симболичен гест со направено срце за мене, бидејќи играле за мене. Им бев премногу благодарен. Многу убав гест кој што првпат ми се случи и никогаш нема да го заборавам. Бев пријатно изненаден и премногу среќен. Девојките се многу добри, паметни, културни, воспитани и со големо срце. Многу ги засакав и ми влегоа во срце. Кога станаа шампиони и го освоија првенството, на прославата ме поканија и мене, како дел од нив.

Прекрасно е чувството да бидеш опкружен со прекрасни личности како девојките, кои знаат да го ценат искреното пријателство. Чест и задоволство ми беше да бидам дел од такво пријателство.

Оттогаш на секој натпревар бев посебен гостин кој што седеше на нивната клупа, дури ако требаше некој од стручниот штаб ќе отидеше горе на трибина, само за да седам јас доле кај девојките. Како дел од нив секогаш имаше место за мене и тоа ме натера да го засакам тој тим. Бев горд на нив, силно верував во нив и секогаш ги бодрев.

Секој натпревар го играа од срце за клубот ОК Работнички. Тие девојки се како едно семејство и јас бев дел од тоа семејство, и се чувствував така бидејќи тие искрено правеа да се чувствувам така. Тоа е едно големо и искрено пријателство кое не може да се опише со зборови и секој треба да го доживее.

Девојките од другите тимови кои не ме познаваа доволно, а ме гледаа секој натпревар како ги бодрам одбојкарките на ОК Работнички, ме прашуваа кој сум јас, и дали сум спонзорот на тимот. И така еден ден ми дојде идеја и одлучив на еден од моите колеги, Коста Ивановски, Член на Управен одбор на Сава пензиско друштво (користам прилика да го поздравам) да му раскажам за сите овие убави моменти и да го прашам дали постои можност да им помогнеме и да бидеме спонзор на тимот, бидејќи нашето Друштво дава поддршка на спортски субјекти за развој на спортот во нашата земја.

Мој предлог беше да им дадеме поддршка и предлогот беше одлично прифатен од страна на мојот драг колега. Со задоволство ме поддржа и рече ,,Зошто да не, вреди за нив да направиме мал чекор, а тие тоа многу ќе го ценат’’. Така и се случи, Сава пензиско друштво стана спонзор на ОК Работнички и на дресовите гордо го носат нашето лого и име на Друштвото.

Оваа сезона силно верував дека со наша поддршка ќе успеат да постигнат високи резултати. Започнаа одлично во првенството, се бореа како лавици, се трудеа и немаа ниеден пораз на 20 првенствени натпревари.

Оваа година се играше финален натпревар од купот на Македонија во Кавадарци. На почетокот на натпреварот започнаа со просечно играње, помалку од максимумот што можеа да го дадат, но не се предадоа и се вратија од негатива која крајно финализираше со победите. Докажаа дека со макотрпна работа, тимска игра и позитивна поддршка може да успеат во целта.

Јас не можев да присуствувам, но им давав поддршка пред малите екрани и силно верував дека ќе успеат во тоа и не ме разочараа. Со одлична игра стигнаа и до финалето на првенството на Македонија без никакви потешкотии со само еден пораз.

Но девојките кои многу добро ги познавам никогаш не се откажуваат лесно, се трудат секогаш да го дадат својот максимум и да се вратат од негатива од 2-0 во натпревари на 2-1 и секако, тоа само по себе дава поголема самодоверба дека можат да се вратат целосно и дека ништо не е готово.

На четвртиот натпревар покажаа сила дека можат да одиграатперфектно за да не дозволат домаќините да го освојат првенството на свој терен, бидејќи така беше полесно. Но нашите девојки тоа не го дозволија и се вратија од негатива на нерешен резултат кој се играше до три добиени натпревари.

Последниот натпревар беше одлучувачки за тоа кој ќе освои и ќе биде подобар . Тоа и се случи. оваа година ја освоија двојната круна и многу ме израдуваа. Мило ми е што за нив се потрудив да направам мал чекор, бидејќи заслужуваат. И го оправдаа. И повеќе од тоа.

Стекнување здрава навика

Posted on April 29, 2022April 29, 2022 by piksel_gy58ER

,,Силата не доаѓа од физичкиот капацитет, таа доаѓа од нескротливата волја” –Махатма Ганди

Сите ние имаме навики и ритам на живеење. Кога станува збор за развој на успешна кариера, добро здравје или едноставно балансиран живот, стекнувањето на здрави навики е од голема важност. Стекнувањето на нова здрава навика не може да се случи преку ноќ.

За да се направи позитивна промена потребна е желба, енергија, фокус и време. Се смета дека во просек се потребни 30 до 60 повторувања за да се создаде нова здрава навика. Секако, желбата е неминовна.

Зашто да одбереме трчање?

Трчањето додава години во вашиот живот, но и живот на вашите години

Медицинските истражувања поврзани со трчањето и долговечноста покажуваат дека трчањето придонесува за кардиоваскуларна кондиција, помалку масти, понизок холестерол, контрола на гликоза и инсулин, посилни коски, регулирање на хормоните, позитивно невролошко функционирање. Овозможува долг, продуктивен, активен и здрав живот.

Едно истражување на Универзитетот Ball State USА, открива дека група од 75 годишни тркачи (кои трчале 50 години), имаат биолошки профили поблиски до 25 годишните дипломирани студенти отколку до нивните врсници-невежбачи.

Трчањето го подобрува имунолошкиот систем

Трчањето го зајакнува природниот имунитет на телото и ја зајакнува неговата реакција и отпорност на бактериски и вирусни инфекции. Ги зајакнува белите крвни зрнца кои се важни за имунитетот, со трчањето се зголемува температурата на телото што му помага да се бори против инфекцијата и ги спречува бактериите да се размножуваат.

Го намалува стресот и го намалува количеството на стрес хормоните во организмот. Бидејќи стресот директно влијае врз имунолошкиот систем и ја намалува неговата функција, трчањето го зајакнува имунитетот и му пркоси на стресот.

Трчањето го подобрува расположението и овозможува добро ментално здравје и квалитетен сон

Со трчањето во телото се ослободуваат хормоните ендрофин и сератонин кои директно влијаат на доброто расположение и добриот сон. Се случуваат промени во мозокот кои овозможуваат бистар ум а ја смируваат неговата прекумерна активност предизвикана од стрес и анксиозност.

На прашањето: ,,Зошто трчаш”? многу луѓе тркачи, особено нови даваат одговор: ,,Tрчањето прави да се чувствувам подобро” и зборуваат за емоции, добро расположение, еуфорија, ментална енергија, добар сон и помалку сиви денови.

Анкетата спроведена од Асоцијацијата за анксиозност и депресија на Америка, покажа дека 20% од анкетираните возрасни претпочитаат трчање како стратегија за борба против стресот.

Трчањето ја поткрева самодовербата

За трчање е потребна мотивација, дисциплина, издржливост. Чувството на задоволство поради вложениот напор ја зголемува самодовербата и дава чувство на исполнетост и гордост. Се создава циклус во кој здравата навика и самодовербата се хранат една со друга помагајќи ни да создадеме уште поголеми промени кои имаат позитивно влијание врз нашиот живот.

Со текот на времето тоа чувство на достигнување се прелева и во другите области на живеењето, од лични до професионални и инспирира преземање нови предизвици.

Секако, тука е и добриот тен, телесната тежина и добрата мускулатура кои доаѓаат сами по себе.

Трчањето не е лесно, но е мерливо. Ги мериме минутите, километрите за да можеме да видиме каде сме биле на почетокот од нашето патување и колку далеку сме стигнале, а создава и спомени за вложениот труд и како сме се чувствувале. Тоа пак не учи на едноставна вистина дека трудот дава резултати. Трудот вреди.

Со трчањето се запознав одамна, во студентските денови, низ годините следуваа прекини поради формирање на семејство и улогата на мајка, но секогаш со огромно задоволство му се навраќам рекреативно и можам слободно да кажам дека тоа преставува еден од моите најдобри избори во животот.

За започнување на нова навика за трчање потребни ви се удобни патики и желба да се движите бавно или малку побрзо и тоа со темпото кое што сами ќе си го зададете. И сето тоа е бесплатно!

Останатото е емоција која треба да се почувствува.

Колку пари ви требаат за рано пензионирање?

Posted on April 19, 2022February 7, 2023 by piksel_gy58ER

Дали сте размислувале да се пензионирате порано? Со рано пензионирање ќе имате слободно време да се посветите на вашите најблиски, да патувате и да правите работи што вие ги сакате. За да си го овозможите ова ќе треба да заштедите одредена сума на пари – од која самите ќе се финансирате до крај на животот.

Висината на заштедата која треба да ја имате ќе зависи од следните две прашања:

На која возраст би сакале да се пензионирате, и
Колку посакувате да трошите – на месечно ниво.

Логично, доколку сакате да се пензионирате порано ќе ви треба повисок износ на средства отколку да се пензионирате подоцна. Доколку посакувате да трошите повеќе ќе треба да планирате и повисока заштеда.

За да може да ја пресметате вкупната сума ќе ви треба податок за тоа колку долго живее просечен македонец на одредена возраст – односно да знаете за колку месеци треба да ги покриете вашите потреби. Интересно е тоа што овој податок има јавен карактер и редовно се објавува од Државниот завод за статистика во рамки на „морталитетни таблици“ за одреден период.

Овие „морталитетни таблици“ покрај веројатноста за доживување или смрт до секој нареден роденден го содржат и податокот кој нас ни треба за оваа пресметка – „очекувано траење на живот“.

Во продолжение е наведено очекуваното траење на живот за мажи и жени на одредена возраст, преземено од последните објавени морталитетни таблици за период 2018-2020 година.

	Очекувано траење на животот
Возраст	маж	жена
50	25,83	29,34
51	24,96	28,42
52	24,07	27,49
53	23,23	26,58
54	22,40	25,68
55	21,58	24,78
56	20,75	23,89
57	19,95	23,02
58	19,16	22,17
59	18,41	21,31
60	17,65	20,46
61	16,92	19,63
62	16,20	18,79
63	15,51	17,99
64	14,83	17,18
65	14,14	16,38
66	13,50	15,62
67	12,87	14,86
68	12,24	14,10
69	11,62	13,36
70	10,99	12,61

Табелата се чита на следниот начин:

маж на возраст од 50 години во просек ќе живее уште 25,83 години или 309,96 месеци = 25,83*12=309,96;
жена на возраст од 50 години во просек ќе живее уште 29,34 години или 352,08 месеци = 29,34*12=352,08.

Со оглед на тоа што веќе знаете колку би живееле во просек доколку се пензионирате на определена возраст, следниот чекор е да се пресмета вкупната сума врз основа на посакуваниот месечен износ кој би го трошеле за периодот. Оваа вкупна сума предлагам да биде пресметана на едноставен начин:

Вкупна сума = посакуван месечен износ * очекувано траење на живот во месеци

На пример, доколку сте жена и планирате да се пензионирате на 50 години и планирате месечна пензија од 300ЕУР, ќе ви биде потребна вкупна сума од 105.624 ЕУР:

300 ЕУР * 29,34 *12 = 105.624 ЕУР

На истиот начин може да се пресмета дека ќе ви бидат потребни 176.040 ЕУР доколку посакувате месечен износ од 500 ЕУР.

Нормално, овие пресметани износи погоре ќе бидат дополнување на вашите приходи од други извори, вклучително и:

Приходи по основ на старосна пензија од прв столб и втор столб – по навршување на 62 години за жена и 64 години за маж;
Други приходи: кирии, дивиденди и слично.

Неопходен елемент при планирањето е солидна стапка на принос за да го одржите стандардот најмалку на ниво на инфлација за која пишував во претходните блогови. Покрај тоа, потребно е да се земат предвид и следните битни работи:
Што ако живеете подолго од просечниот македонец?
Што ако ви бидат потребни дополнителни средства за лекување?

Очигледно е дека покрај основната вкупна сума паметно е да планирате и дополнителна заштеда која ќе служи како маргина во случај да се појават одредени непредвидени трошоци во голем износ.

Се надевам дека со мојот краток текст ве поттикнав на размислување за оваа важна тема. Доколку имате одредени прашања или сугестии, слободно обратете се до моите колеги кои со задоволство ќе одговорат на вашите прашања 02/15-500, kontakt@sava-penzisko.mk.

Правило 50/30/20 за буџетирање

Posted on April 15, 2022April 15, 2022 by piksel_gy58ER

Основата на правилното буџетирање се заснова на познатата сметководствена равенка: Приходите = Расходите. Тоа значи дека нето месечните приходи/приливи (откако ќе се платат придонеси и данок) треба да се распределат така што ќе ги покријат сите категории на расходи/одливи (во кои се вклучуваат и заштедите).

Правилото 50/30/20 е лесен метод за буџетирање кој може да ви помогне ефикасно и одржливо да управувате со вашите финансии. Основното правило е да го поделите вашиот месечен приход во три категории: 50% за основни потреби, 30% за желби и 20% за заштеди или отплата на долг.

Избалансираната распределба на трошоците во дадените категории е чекор кон поефикасна алокација на вашите финансиски ресурси и овозможува лесно и едноставно следење на трошоците.

Еве како изгледа буџетот што се придржува до правилото 50/30/20:

Потрошете 50% од вашите финансии на основни потреби

50% од вашиот приход треба да ги покрие вашите најпотребни трошоци – плаќања за сите основни работи без кои би било тешко да се живее, а тука спаѓаат: месечна кирија, режиски сметки, транспорт, осигурување и исхрана.

Доколку трошоците за основни потреби надминуваат 50% од месечните примања, треба да се согледа дали и каде може да се намалат трошоците. Така на пример, да се одлучите за друг вид на транспорт или за наоѓање на нови начини да заштедите пари додека купувате намирници.

Потрошете 30% од вашите финансии на желби

Следењето на правилото 50/30/20 не значи дека не можете да уживате во вашиот живот. Тоа едноставно значи да бидете посвесни за вашите пари со наоѓање области во вашиот буџет кои се непотребно трошење и истите да се намалат или елиминираат.

Ако сте збунети околу тоа дали нешто е потреба или желба, едноставно запрашајте се: „Дали би можел да живеам без ова?”-Ако одговорот е да, тоа е веројатно желба. Желбите се дефинирани како несуштински трошоци – работи на кои избирате да ги трошите парите, иако би можеле да живеете без нив, ако треба. Тука може да се вклучат: ресторани, облека, теретана, излегување, театар, кино и патување.

Заштедете 20% од вашите финансии

Со оглед на тоа што 50% од вашиот месечен приход оди за вашите потреби и 30% се распределуваат на вашите желби, останатите 20% може да се стават за постигнување на вашите цели за штедење или за враќање на сите неподмирени долгови, како рати за кредит.

Постојаното одвојување на 20% од вашата плата секој месец, може да ви помогне да изградите подобар, поиздржлив план за штедење, без разлика дали вашата крајна цел е краткорочно инвестирање како, креирање на фонд за итни случаи, купување автомобил или реновирање, или долгорочни инвестициски планови, како инвестирање во инвестициски фондови, акции, недвижности или доброволно пензиско осигурување.

Преку инвестирање на средства во доброволните пензиски фондови, се јавува нов извор на примања кои ќе ни овозможат и подобар животен стандард. Доброволниот фонд – Сава Пензија Плус овозможува флексибилно инвестирање, согласно Вашите финансиски и временски можности. За повеќе информации за доброволниот фонд кликнете тука или обратете се до нашите пензиски советници.

Најнови информации за приливи во пензиските фондови управувани од Сава пензиско друштво

Posted on April 13, 2022April 13, 2022 by piksel_gy58ER

Почитувани членови и пензионирани членови,

Ве информираме дека во периодот од 01.04.2022 – 10.04.2022 година на сметката на Сава пензиски фонд, пристигнаa приливи од камати во износ од 1.385.012,00 денари, по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од камата од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 7.219.871,00 денари, како и приливи од дивиденди во износ од:

– 730,62 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

– 11.887,83 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Во истиот период на сметката на Сава пензија плус, пристигна прилив од каматa во износ од 21.537,00 денари по основ на орочени депозити во домашни банки и прилив од каматa од инвестиции во домашни државни обврзници во износ од 265.995,00 денари.

Исто така пристигна и прилив од дивиденда во износ од:

– 21,88 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд INVESCO GLOBAL WATER ETF и

– 335,80 САД долари, од инвестираните средства во инвестицискиот фонд ISHARES IBOXX INVESTMENT GRADE CORPORATE BOND ETF.

Овие приливи кои се резултат на инвестирањето на пензиските заштеди акумулирани во пензиските фондови, им припаѓаат на членовите и на пензионираните членови на фондовите и пропорционално се распределуваат на нивните сметки.

Повеќе информации за резултатите од инвестирањето на средствата на пензискиот фонд имате на https://www.sava-penzisko.mk/mk-mk/company/finance/financial-report/

Супервизор на капитално финансирано пензиско осигурување е Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување (МАПАС) (02) 3224 229, www.mapas.mk

Практични совети за стекнување на нови еко-навики и намалување на потрошувачката на хартија

Posted on March 17, 2022July 22, 2022 by piksel_gy58ER

Хартијата претставува еден од најраспространетите и најчесто употребуваните потрошувачки материјали во светот и покрај порастот во употребата на електронските средства за комуникација (интернет, компјутер, маил, телефон…).

Во минатото, хартијата се правела од стари ткаенини, а денес, првенствено, се прави од целулоза која се наоѓа во дрвото. За да ја добиете хартијата, треба да исечете голем број дрвја. За да се зачуваат шумите и да се спасат дрвјата, многу е важно да се рециклира хартијата, за да се зачува овој природен ресурс.

Уништувањето на шумите е еден од клучните проблеми со животната средина со кои денес се соочуваме. 42 % од целото светско производство на дрво се користи за производство на хартија. Дали вреди животот на сите оние дрвја кои се исечени?

Во 2022. година сите заедно да се сплотиме и да придонесеме за заштита на околината со стекнување на нови еконавики. Доколку сите преземеме неколку мали чекори во нашето секојдневие директно можеме да влијаеме на заштитата на животната околина.

Во продолжение, прочитајте ги нашите практични совети и дознајте како заедно да ја намалиме потрошувачката на хартија за да ги зачуваме природните ресурси на планетата!

1. Печатете двострано
За документи кои немаат посебни услови за печатење, користете ги двете страни на хартијата за печатење. Ова ќе ви заштеди еден лист хартија.

2. Користете е-маил
За документи што не се премногу важни и за кои не треба физички докази, користете е-маил. За внатрешни комуникации употребувајате е-маил како комуникациски медиум, наместо да користите регуларна пошта за која треба да се потроши хартија.

Ако сте член на Пензискиот фонд од Втор или Трет столб, секоја година по пошта добивате „Зелен плик“ со информации за Вашата пензиска заштеда, но зошто да не се регистрирате за електронски годишен извештај, кој ќе пристигнува директно на Вашата е-маил адреса? Одберете да го добивате годишниот извештај по електронски пат.

Со одбирањето на оваа опција Вие сте сигурни дека информациите ќе стигнат брзо и безбедно до Вас, освен тоа ќе покажете дека се грижите и за животната средина.

Ви стојат на располагање повеќе начини за ажурирање на личните податоци. Посетете ја нашата веб-страница и проверете како можете да го направите тоа или контактирајте нé на 02/15 500 https://www.sava-penzisko.mk/

3.   Ограничете ја употребата на летоци и други промотивни материјали
Ограничете го печатењето на летоци и други промотивни материјали, и истите испраќајте ги во електронска форма.

4.   Користете рециклирана или недрвна хартија
Доколку печатењето е неопходно, тогаш употребувајте рециклирана хартија (на пример, хартија од слама/шеќерна репка).

5.   Намалете ја употребата на хартиени чаши, хартиени чинии за еднократна употреба и почнете да користите прибор за повеќекратна употреба

Рестрикцијата во употреба на хартија во секојдневието им помага на компаниите да заштедат на простор за архивирање, а истовремено ја зголемува продуктивноста, помага за брза размена на информации со употреба на е-маил и, најважно, директно влијае на зачувувањето на доверливоста на информациите.

Покрај тоа, компаниите кои се стремат за помала употреба на хартија во работата директно помагаат во заштита на животната средина: Колку помалку хартија користиме, толку повеќе дрва остануваат зачувани.

Мотив повеќе да ја намалиме потрошувачката на хартија се следните интересни факти за неа:

Со заштеда на еден тон хартија, можете да заштедите 17 дрвја, 26.000 литри вода, 4.000 киловати електрично напојување и 240 литри гориво;
Канцелариски работник произведува 160 килограми хартија отпад, 45 % од сите документи кое се испечатени во текот на денот веднаш по печатењето се фрлени;
50 % од отпадот на сите компании е составен од хартија;
Користејќи ја целата хартија што ја трошиме за работа секоја година, можеме да изградиме ѕид од 12 метри од хартија, помеѓу Њујорк и Калифорнија;
324 литри вода што се користи за да се направи 1 кг хартија, 10 литри вода се потребни да се направи еден лист хартија од А4 формат;
Хартијата претставува 25 % од депонискиот отпад и 33 % од комуналниот отпад;
93 % од хартијата доаѓа од дрвјата;
Секое дрво произведува доволно кислород за дишење на 3 лица;
Додека го читате овој текст, веќе се произведени повеќе од 199 тони хартија.

Развојот на македонскиот литературен јазик

Posted on February 21, 2022February 2, 2023 by piksel_gy58ER

Јазикот како средство за комуникација, секогаш го врзуваме со определен народ, нација, на тој начин ги идентификуваме поединците, заедницата, додека пак стандардниот литературен јазик го поврзуваме со државата во која што се употребува и е официјален, службен.

Македонскиот јазик спаѓа во семејството на јужнословенските јазици и се наоѓа во источната подгрупа. Mестото на македонскиот јазик е во индоевропското семејство, односно словенските јазици јужна група и источна подгрупа на јазици. Покрај тоа што спаѓа во словенските јазици, македонскиот јазик, спаѓа и во балканските јазици.

Има определени особини по кои македонскиот јазик се разликува од останатите словенски јазици и тоа: немање падежи, односно деклинација, третосложен определен и динамичен акцент; удвоен предмет, минато време со помошниот глагол сум и глаголска придавка и минато идно време.

Македонскиот јазик во првата половина на XIX век се поклопува со просветителството, односно со погледите за јазикот на нашите претставници: Јоаким Крчовски, Кирил Пејчиновиќ и Теодосиј Синаитски. Нивното дело го продолжуваат учебникарите, кои го поставуваат прашањето за литературен македонски јазик: Ѓорѓија Пулевски, Партенија Зографски, Кузман Шапкарев и Јордан Константинов-Џинот.

Македонските говори рано започнале да развиваат извесни црти што ги изделуваат како целост во однос на говорите на соседните јужнословенски јазици. Македонскиот јазик покажал и посебен развиток и во однос на назалните согласки. Тука се појавила вокализација на еровите (редуциран вокал) и промена на назалните согласки кои се одделни појави и по хронолошки пат и по резултатите. Притоа, единствено, во македонскиот јазик дошло до изедначување на Ѧ со Ѣ, по губењето на назалниот призвук.

Кодификацијата на македонскиот литературен јазик, којашто е и официјално озаконување на литературниот јазик и негова практична примена, ја одразува македонската јазична практика и таа е поврзана со неколку историски настани, односно: со решението на Првото заседание на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава, со официјалното усвојување на македонската азбука и на македонскиот правопис.

Нешто подоцна во 1945 година, Комисијата составена од македонски филолози и од општествени дејци поднеле предлог за азбука и за правопис на македонскиот јазик, за, потоа, конечно на 7 јуни 1945 година да биде озаконет правописот. Како клучна фигура која има значаен придонес за кодификацијата на македонскиот литературен јазик и за стандардизацијата на литературно јазичната норма се јавува Блаже Конески.

Македонистиката како наука која ги проучува развојот, правописот и другите карактеристики на македонскиот јазик, започнува да се развива со голема брзина дури по обновувањето на македонската државност во 1944 година. Според тоа, со кодификацијата на современиот македонски литературен јазик и основањето на низа образовни и научни установи, чиј основен предмет на изучување е македонскиот јазик, се создаваат сите услови за непречено и објективно развивање на македонистиката како дел од светската наука за јазикот.

Неизбежен дел којшто следувал по прогласувањето на македонскиот јазик како службен јазик во 1945 година, е донесувањето на македонската азбука, којашто претставува официјално и единствено писмо на македонскиот јазик со службен статус на територијата на Република Северна Македонија. Таа се заснова на кирилицата со одредени измени приспособени на македонскиот гласовен систем.

Современата македонска азбука се темели на кирилската азбука на Крсте Петков Мисирков. Азбуката е составена од вкупно 31 буква, од кои 5 самогласки и 26 согласки.

Иако точниот број на говорители на македонскиот јазик како мајчин и како втор јазик не е точно познат, се претпоставува дека има помеѓу 1,5 милион и 3,5 милиони кои го говорат македонскиот јазик како мајчин.

Денес можеме да кажеме дека македонскиот јазик по многу предизвици низ историјата, претставува целосно оформен и современ литературен јазик, но, сепак, не треба да се запре тука, бидејќи јазикот е непресушен извор, којшто треба, пред сè, постојано да се негува, да се надградува и, секако, да се зачува, пренесувајќи го на идните поколенија.

Користени извори на информации:
makedonskijazik.mk
manu.edu.mk
www.macedonism.org
wikipedia.org

Зелените обврзници како инструмент за финансирање на одржлив развој

Posted on February 1, 2022February 17, 2022 by piksel_gy58ER

Во последно време сме сведоци на акцентирањето на глобалниот концепт за одржлив развој, што, всушност, претставува предизвик со кој се соочува секоја индивидуа, држава, а и светот, воопшто, сè со единствена цел да се обезбеди континуирано зголемување на квалитетот на животот и благосостојбата во државата и да се обезбеди одржлив развој за сегашните генерации без, притоа, да се загрози можноста за задоволување на потребите на идните генерации.

Имајќи го предвид тоа, зелените обврзници се еден од инструментите кои можат да одиграат важна улога во напорите за обезбедување на одржлив развој.

Што се, всушност, зелени обврзници и кои критериуми треба да ги исполнуваат? Зелените обврзници се какви било обврзнички инструменти каде нето-прибраните средства (прибрани средства намалени за трошоците за нивно издавање) или нивниот еквивалентен износ ексклузивно ќе бидат употребени за финансирање или рефинансирање, делумно или целосно, нови и/или постојни подобни зелени проекти и кои се усогласени со Принципите на зелени обврзници (ПЗО) при Меѓународната асоцијација на пазарот на капитал (ICMA).

Што претставувват Принципите на зелени обврзници?
ПЗО се доброволни насоки кои препорачуваат транспарентност и обелоденување и промовираат интегритет поради развој на пазарот на зелени обврзници со појаснување на пристапот на издавање на овие инструменти.

ПЗО се наменети за широка употреба на пазарот, бидејќи ги насочуваат издавачите кон клучните компоненти за лансирање на кредибилни зелени обврзници; им помагаат на инвеститорите преку промовирање достапност на информации потребни за оценување на влијанието врз животната средина од зелените обврзници во кои би инвестирале и им асистираат на преземачите на ризик (underwriters) нудејќи витални чекори кои ги олеснуваат трансакциите и го зачувуваат интегритетот на пазарите.

ПЗО препорачуваат јасен процес на обелоденување за издавачите, кои инвеститори, банки, преземачи на ризик и останати можат да го користат за да ги разберат карактеристиките на која било зелена обврзница. ПЗО ја нагласуваат потребната транспарентност, прецизност и интегритет на информациите кои ќе бидат обелоденети и објавени од издавачите до засегнатите страни преку основни компоненти и клучни препораки.

Какви видови зелени обврзници постојат?
Тековно, постојат четири видови зелени обврзници (дополнителни типови може да се појават како што се развива пазарот и тие ќе бидат вградени во ажурирањата на ПЗО):

Обврзница со стандардна зелена употреба на нето-прибраните средства е стандарден должнички инструмент кој е усогласен со ПЗО. Во случај на банкрот на издавачот, имателот на обврзницата има право да бара дополнителни средства од издавачот доколку состојбата на долгот ја надмине вредноста на колатералот.
Зелена приходна обврзница е инструмент чија кредитна изложеност е поврзана со заложените готовински текови од приходите, провизиите, даноците итн. Нето-прибраните средства се користат за финансирање на поврзани или неповрзани зелени проекти кои ги следат ПЗО.
Зелена проектна обврзница е проектна обврзница за финансирање на еден или повеќе зелени проекти за кои инвеститорот има директна изложеност на ризик кон проектот или проектите со или без потенцијален регрес од издавачот.
Зелена секјуритизирана обврзница е обврзница која е обезбедена со еден или повеќе специфични зелени проекти, вклучително, но не и ограничена со колатерализирани обврзници, хипотекарни обврзници или слични структури. Овој инструмент ги следи ПЗО и вообичаено првиот извор на отплата е готовинскиот тек на средствата. На пример, хипотекарните обврзници можат да вклучуваат заеми за енергетски ефикасни домови. [1]

Кои категории зелени проекти можат да бидат финансирани преку издавање зелени обврзници? Подобните категории на зелени проекти вклучуваат, но не се ограничени на финансирање:

Обновливи извори на енергија (вклучувајќи производство, пренос, апарати и производи);
Енергетска ефикасност (како, на пример, во нови и обновени згради, складирање енергија, централно греење, паметни мрежи, апарати и производи);
Спречување и контрола на загадувањето (вклучувајќи намалување на штетни воздушни емисии, контрола на стакленички гасови, санација на почвата, намалување на отпадот, рециклирање отпад итн.);
Еколошки одржливо управување со живите природни ресурси и користење на земјиштето (вклучително и еколошки одржливо земјоделство, сточарство, шумарство итн., пошумување и реставрација на природни предели);
Копнена и водна биолошка разновидност;
Чист транспорт (редуцирање и елиминирање на штетни емисии преку употреба на возила кои не користат фосилни горива);
Одржливо управување со водите и отпадните води;
Адаптација кон климатските промени (преку следење на истите и развивање системи кои рано предупредуваат на можна опасност);
Производи, производни технологии и процеси кои се приспособени на циркуларна економија (креирање и користење на компоненти кои можат да се рециклираат);
Зелени објекти кои ги задоволуваат локалните, националните и меѓународните стандарди или сертификати за еколошки перформанси.

[1] Забелешка на авторот.

Ефектот на мултитаскингот во работењето

Posted on January 27, 2022February 17, 2022 by piksel_gy58ER

Сѐ поголемиот обем на работа ја услови потребата да бидеме побрзи и поефикасни и нѐ принудува да работиме повеќе работи одеднаш. Решавањето на повеќе работи одеднаш е познато како мултитаскинг.

Мултитаскингот ни создава чувство на продуктивност, бидејќи решаваме повеќе рутински задачи, а притоа не правиме штета во квалитетот на извршувањето на тие задачи.

Меѓутоа, доколку беспомошно се вртиме во круг, работиме од сѐ по малку, а ништо не завршуваме до крај, тогаш се создава ефект на исцрпеност и фрустрација, со што ќе резултира до зголемување на работните задачи.

Решавањето на повеќе задачи во еден момент оживеа во 90-тите години на XX век, кога е направено истражување за работната ефикасност при што е донесен заклучок дека работниците се попродуктивни извршувајќи повеќе работи одеднаш. Меѓутоа, практиката подоцна покажа дека мултитаскингот е добар само во случај на извршување на рутински работи кои не бараат поголема концентрација и внимание.

Постојат докази дека човекот кој работи две, три или пет комплексни работи одеднаш, не само што нема да биде продуктивен, туку постои шанса да биде и контрапродуктивен.

Така, многу истражувања и анализи се правени во изминативе години за ефектот на мултитаскингот во работењето. И сите резултати велат дека ние не сме толку добри, како што мислиме, во извршувањето на повеќе работи одеднаш. Според истражувањата, мултитаскингот ја намалува нашата продуктивност дури за 40 %, го забавува нашиот прогрес, влијае на нашиот фокус и ја намалува можноста за учење на нови информации.

Како заклучок на претходното, се поставува прашањето, кои штетни ефекти ги носи мултитаскингот?

Ве пренасочува да мислите на квантитетот во извршувањето на обврските, но не и на квалитетот – при повеќе извори на информации, мозокот не е способен да утврди што е навистина важно за да се задржи во нашата меморија.
Физички напор – при извршување на повеќе задачи одеднаш, ние го пренасочуваме вниманието од едел дел од мозокот до друг. За тоа е потребно многу енергија.
Стрес – како резултат на зголемен физички напор поради извршување на две или повеќе задачи, ние не сме во можност до крај да ги извршиме работните задачи и се јавува стрес.

Но, истражувањата велат дека мултитаскингот нема само штетни ефекти. Мултитаскингот е вештина која се учи. Ако сакаме да ја развиваме нашата вештина за мултитаскинг, треба и ние повеќе да се едуцираме, да ги спознаеме техниките на работа и да вежбаме напорно. За да бидеме попродуктивни во извршувањето на повеќе работни задачи, треба да ги извршуваме оние задачи кои не се премногу тешки и комплицирани.